یادداشت از سیدابوالفضل موسوی‌نژاد

خراسان جنوبی موج سوم شیوع بیماری کرونا هر روز رکوردهای متفاوتی در میزان افراد شناسایی شده و افراد فوت شده از بیماری منحوس کرونا برجای می‌گذارد و انگار این بیماری خیال فروکش کردن و از بین رفتن ندارد.
بر اساس آمار و براساس بررسی انجام شده از بین ۱۵ کشور درگیر با بیشترین میزان ابتلای به بیماری کرونا تا روز ۷ آبان‌ماه جاری، کشور ایران با میزان ۵۸۸ هزار و ۶۴۸ نفر مبتلای قطعی در این لیست رتبه ۱۴ از نظر میزان افراد مبتلا شده و رتبه دهم در میزان افراد فوت شده را داراست.
از طرفی نیز بر اساس میزان جمعیت‌ نیز در بین ۱۵ کشور درگیر با ۷۳۶.۵ نفر در هر صد هزار نفر جمعیت رتبه چهاردهم و با ۳۵.۶۵ نفر فوت شده در صد هزار نفر جمعیت، رتبه ۱۲ را دارد.
از منظر دیگر در این لیست، ‌ایران با فوت ۵.۷۲ درصد مبتلایان بعد از کشورهای مکزیک و ایتالیا، رتبه سوم را دارد؛ به عبارت دیگر میزان مرگ افراد مبتلا شده به بیماری کرونا در کشور بسیار بیشتر از سایر کشورهایی است که در این لیست قرار دارند.
همچنین بر اساس آمار در استان خراسان جنوبی نیز ۸۲۲ نفر در صد هزار نفر مبتلا به بیماری کرونا شده‌اند که نسبت به میانگین کشوری که میزان آن ۷۳۶ نفر در جمعیت یکصد هزار نفری است، بالاتر است.
در مقابله با بیماری کرونا می‌توان به بحث پیشگیری، شناسایی، قرنطینه فرد مبتلا و درمان بیماران اشاره کرد؛ واقعا کدام بخش از این چرخه معیوب است که آمارهای کرونا اینگونه هر روز رکوردهای جدیدی از خود به جا می‌گذارد؟
در بحث پیشگیری در رعایت ماسک و ضد عفونی کردن دست می‌توان به جرات گفت نرخ استفاده از ماسک در کشور خوب بوده و افراد زیادی در جامعه در زمان حضور در مکان‌های عمومی از ماسک استفاده می‌کنند؛ هر چند ممکن است که در نحوه استفاده برخی از اشتباهات رایج را تکرار کنند، اما میزان استفاده از ماسک تقریبا قابل قبول است.
در بخش پیشگیری از بیماری کرونا رعایت فاصله اجتماعی، پاشنه آشیل کنترل بیماری کرونا است، برخی از تجمعات توسط مردم شکل گرفته است که می‌توان به شرکت در مراسمات خانوادگی، برگزاری عروسی‌ها و مراسم عزا و برنامه‌های فرهنگی اشاره کرد. با توجه به نرخ شیوع بیماری کرونا و جهش‌های صورت پدیرفته در این ویروس، هر گونه تجمعی با هر سطح از رعایت پروتکل‌های بهداشتی به شیوع این بیماری دامن می‌زند و با توجه به دوران نهفتگی و نرخ رشد این بیماری که دارای رشد نمایی است؛ هر گونه برگزاری مراسم و تجمعات، افزایش چند برابری بیماری را در پی خواهد داشت.
بسیاری از تجمعات نیز غیر قابل کنترل بوده است. مطب‌های پزشکان و داروخانه‌ها، مترو و اتوبوس‌ها، فروشگاه‌های عرضه مواد غذایی، آرایشگاه‌ها و …. با تراکم زیاد جمعیت که امکان فاصله‌گذاری اجتماعی در آن‌ها وجود ندارد از مکان‌های مهم توزیع بیش از حد این بیماری است.
گام دوم مقابله با بیماری کرونا، شناسایی افراد ناقل و جداسازی آنهاست. در بحث شناسایی همانگونه که با ابلاغ پروتکل‌های وزارت بهداشت، آزمایش گیری و تست pcr محدود به افرادی خاصی که در این دستورالعمل ابلاغ شده است گردیده و این تست از افرادی که علائم این بیماری را داشته باشند گرفته نمی‌شود و اگر بخواهند این افراد تست را بدهند باید هزینه‌های سنگینی پرداخت کنند که از توان مالی بسیاری از مردم در این شرایط خارج است.
عدم شناسایی افراد ناقل یکی از مهم‌ترین دلایل شیوع بیش از حد این افراد بوده و افرادی که مشکوک هستند با توجه به اطمینان نداشتن ۱۰۰ درصدی از بیماری خود در جامعه فعالیت و حضور دارند و این حضور شیوع بیماری را دامن می‌زند.
اگر تعداد آزمایش‌های این بیماری افزایش پیدا می‌کرد و همه افراد ناقل شناسایی می‌شدند، قطعاْ در کاهش نرخ رشد بیماری نقش بسزایی داشت.
در گام سوم می‌توان به قرنطینه افراد شناسایی شده اشاره کرد. در قرنطینه افراد مبتلا نیز هیچ گونه دستورالعمل روشنی وجود ندارد. با توجه به اینکه همه افراد شناسایی شده نیاز به بستری شدن در بیمارستان‌ها را ندارند؛ بنابراین توصیه پرشکان به قرنطینه خانگی است اما در صورتی که فرد مبتلا در خانه خود به صورت قرنطینه نباشد چه اهرم‌هایی توسط دولت پیش بینی شده است؟
در بسیاری از کشورهای پیشرفته ابزار و نرم افزار در گوشی افراد ناقل نصب شده و عبور و مرور این افراد رصد می‌شود و یا با ابزارهای الکترونیکی دیگر محل های عبور و مرور مبتلایان بررسی و نسبت شناسایی افرادی که توسط فرد ناقل در معرض آسیب بوده‌اند شناسایی می‌شوند تا از گسترش این بیماری جلوگیری شود اما در کشور ایران این قسمت نادیده گرفته شده است.
در گام چهارم که درمان افراد بیمار است، نیز ضعف‌هایی وجود دارد. این به معنای نادیده گرفتن زحمات پرستاران، پزشکان و کادر درمان نیست، اما رعایت این موارد در کنترل بیماری کرونا بسیار حائز اهمیت است. افرادی که مشکوک به بیماری کرونا هستند جهت درمان به مطب‌های متخصصی ن بیماری‌های عفونی مراجعه می‌کنند. این مطب‌ها گاها در واحدهای آپارتمانی در فضای کم و با تراکم جمعیتی بسیار زیاد است و افرادی که گاها سالم هستند، نیز در این مطب‌ها مبتلا می‌شوند.
در نظر گرفتن یک مکان خاص در هر شهرستان به منظور حضور متخصصین عفونی در یک فضای مناسب که بتواند موجبات رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی را فراهم کند، اقدامی بسیار مناسب است که باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
نکته دیگر این است که تحریم‌های سنگینی که توسط کشورهای دیگر به ایران وارد می‌شود، تامین بسیاری از لوازم و تجهیزات پزشکی و داروهای مورد نیاز این بیماری را با مشکلات زیادی مواجه کرده است و دستگاه اقتصادی دولت برای تامین ارز و همچنین واردات این اقلام جهادگونه فعالیت می‌کند که قابل تقدیر است.