دانش کشاورزی، فن نخریسی و سنتها و نمودهای شفاهی پنبه مله شهرستان خوسف درتاریخ ۲۳ تیرماه سالجاری در فهرست ملی میراث فرهنگی ناملموس ثبت گردید. به گزارش روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی، سید احمد برآبادی مسئول حوزه پژوهش و مطالعات اداره کل گفت: مله در فرهنگ فارسی عمید به نوعی پنبه زرد رنگ و نوعی پارچه خاکی رنگ ترجمه شده است. این نوع پنبه در زبان محلی سُرخچه ( به دلیل رنگ مایل به سرخ این نوع پنبه ) نیز اطلاق می شود. او افزود: این پنبه در خوسف کشت می شده و مجدد احیا شده است. البته سابق ارتباطات و تعاملات بین شهرستان های خوسف، نهبندان و سربیشه، موجب گردید که بالاخص مناطق غربی شهرستان سربیشه و نهبندان که دارای مرز مشترک با بخش شرقی شهرستان خوسف می باشند به صورت پراکنده به کاشت و تولید پنبه مله و همچنین بافت این پارچه در گذشته اقدام نمایند که هم اکنون هم شواهد این فعالیت ها قابل مشاهده است. |
برآبادی ادامه داد: روش های کاشت، داشت و برداشت پنبه مله همانند پنبه معمولی می باشد، اما به لحاظ کوتاهی الیاف این نوع پنبه، آن را با کمان، حلاجی نمی کنند بلکه با چوبالش بر روی بالشتک حلاجی میشود. همچنین اعتقاد به خوش یمنی گیاه پنبه مله تا حدی بوده که هرکشاورز در حد توان خود کشت این نمونه پنبه را در کنار پنبه سفید انجام می داده است و اعتقاد داشته اند که اگر آب با عبور از این پنبه به دیگر محصولات( پنبه سفید) برسد در باردهی و برکت زمین موثر خواهد بود
مسئول حوزه پژوهش و مطالعات اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گفت: پنبه مله از تاریخچه و قدمت طولانی برخوردار می باشد و به عنوان گیاه ویژه منطقه خوسف از زمان های گذشته کاشت می شده است می توان تاریخچه این نوع پنبه را همزمان با پنبه سفید دانست با توجه به اظهارات و شواهد موجود صنعت پنبه در خوسف در گذشته ارزش بالایی داشته و با قرار داشتن منطقه در مسیر داد و ستدهای بین منطقه ای، تجارت پنبه نیز مطرح بوده است، چیزی که مشهود است این پنبه جزو سرمایه های منطقه و افراد منطقه در گذشته به حساب می آمده و شاخص های دیگری از جمله: خود رنگ بودن، طیف رنگی از کرم روشن تا قهوه ای آجری، نرمتر بودن این گونه پنبه نسبت به پنبه معمولی، موارد درمانی پارچههای مله، استفاده از آن همراه با سایر گیاهان دارویی و چربی گوسفند جهت تولید سرمه چشم به دلیل تقدس، احترام و قداست پنبه مله در بین بومیان منطقه، اعتقادات و باورهای مترتب بر آن، ویژگی های ساختاری و فیزیکی پنبه مله که به نسبت گرم تر بوده و برای فصول سرد سال هم مورد استفاده قرار می گیرد و خاصیت آن به پشم شتر نزدیک است همه و همه موجب تمایز و ویژه ساختن این پنبه گردیده است. |
برآبادی افزود: قابل احترام بودن و نگاه همراه با تقدس به پنبه مله درکاربردهای آن از قبیل جانماز، سجّاده، سفره ، پرده ، قطیفه (قدیفه) ،چادر ، گردن پیچ (یلو مله) و .. تأثیر گذار بوده است. دانش کشاورزی، فن نخریسی و سنتها و نمودهای شفاهی پنبه مله شهرستان خوسف درتاریخ ۲۳ تیرماه سالجاری در فهرست ملی میراث فرهنگی ناملموس ثبت گردید