آیین سنتی بیل‌زنی و نخل‌گردانی با قدمت بیش از ۲۵۰ سال یکی از میراث‌های معنوی در شهرستان خوسف بوده که ظهر عاشورا به عنوان نمادی از تدفین شهدای کربلا با حضور پرشور مردم اجرا می‌شود.
عشق و ارادت مردم خراسان جنوبی بر کسی پوشیده نیست. مردم این دیار از دیرباز در کمک به عتبات عالیات زبانزد بوده و در مراسم‌ها و مناسبت‌های مختلف ملی و مذهبی عشق شأن را به ائمه اطهار به اثبات رسانده اند.
مردم این نقطه از کشور، از گذشتگان دور سنت‌هایی داشته که نسل به نسل و سینه به سینه منتقل می‌شود تا بگویند عشق و مودت شأن به معصومین در هیچ برهه‌ای از تاریخ به فراموشی سپرده نمی‌شود.
«بیل زنی» خوسف با قدمتی بیش از ۲۵۰ سال، همزمان با ظهرعاشورا برای ابراز محبت دلدادگان حسین ابن علی (ع) برگزار می‌شود.
مردم منطقه از دیرباز اعتقاد دارند بیل‌زنی در عصر عاشورا مایه برکت محصولات کشاورزی آنان در سال زراعی می‌شود و کشاورزان در چنین روزی و با شرکت در مراسم بیل‌زنی و نخل‌گردانی، روزی حلال خود را به واسطه امام حسین (ع) از خداوند طلب می‌کنند.
همچنین به هم خوردن بیل‌ها در روز عاشورا نماد رویارویی لشکریان کفر و لشکریان امام حسین (ع) است که جنگ لشکریان یزید علیه لشکر کوچک سیدالشهدا و مظلومیت شهدای کربلا را نشان می‌دهند.
بیل زنی، نمادی برای دفن شهدای کربلا
مرسوم است هر سال همزمان با روز عاشورا نخل‌ها و دسته‌های سینه‌زنی، زنجیرزنی و بیل‌زنی از محل استقرار هیأت خود به سمت خیابان شهید مطهری به حرکت در می‌آیند و با عزاداری، نوحه‌سرایی و مرثیه‌خوانی و سردادن شعارها و نوحه‌ها، با نظم خاصی وارد قتلگاه حسینیه صاحب‌الزمانی می‌شوند.
برای برپایی آئین بیل‌زنی در هر یک از دو هیئت خوسف دو دسته ۱۵ نفری که در مجموع چهار دسته هستند، تشکیل می‌شود و هر یک از نفرات بیل به دست، دایره‌وار و به هم چسبیده بیل‌هایشان را به طرف آسمان می‌گیرند و هنگام حرکت هر یک از نفرات به هوا پریده و تیغه بیلش را به بیل‌های دیگر می‌زند و همه با هم یکصدا می‌گویند «حیدر علی».
گروه دیگری از عزاداران نیز با حمل کجاوه‌ای بزرگ به عنوان نخل و نمادی از تشییع پیکر مطهر امام حسین (ع) و کجاوه یا گهواره‌ای کوچک‌تر به نشانه تشییع پیکر طفل شیرخوار آن حضرت، نوحه‌سرایی می‌کنند.
نخل کوچک جلوی نخل بزرگ و دسته‌های بیل‌زنی، سینه‌زنی و زنجیرزنی هم در جلو آنها به طرف محل موسوم به قتلگاه حرکت می‌کنند و در بین راه هیأت و دسته دیگر بیل‌زنی و نخل‌گردانی به استقبال آنها می‌آیند.
این مراسم نماد حزن بی پایان مردم این دیار برای دفن جسم‌های آسمانی، مانده در زیر آفتاب صحرای کربلا است که هر سال در روز عاشورا و تاسوعا خود را در میان سیل عزاداران حسینی برگزار می‌شود.
آئینی منحصر به فرد در خوسف
مسئول نمایندگی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان خوسف با بیان اینکه بیل زنی، میراث معنوی مردم خوسف است که در ظهر عاشورا بر پا می‌شود، گفت: برای برپایی این مراسم درهر یک از دو هیئت خوسف دو دسته ۱۵ نفری که مجموعاً چهار دسته هستند، تشکیل می‌شود.
علی صالحی با بیان اینکه هر یک از نفرات بیل به دست، دایره وار بیل‌ها را به هم چسبانده به طرف آسمان می‌گیرند و فریاد «یا علی» سر می‌دهند، افزود: این مراسم تنها در خوسف اجرا می‌شود و نوعی شبیه سازی از طایفه بنی اسد در صحرای کربلا است.
وی با بیان اینکه مراسم بیل زنی به شماره ۵۰۸-۹۱/۰۶/۲۰ در فهرست میراث معنوی کشور به ثبت رسیده است، افزود: مردم و گردشگران می‌توانند برای آشنایی با آئین عزاداری بیل‌زنی در این مراسم متفاوت و منحصربه‌فرد دینی در قلب بافت تاریخی خوسف حضور یابند.
صالحی بیان کرد: این آئین قرن‌هاست نسل به نسل و سینه به سینه منتقل شده و بخش جدایی‌ناپذیر از فرهنگ مردم است.
نوشته و خبر نگار : مهدیه حسن پور دبیر سرویس فرهنگی و هنری و ا.حسن پور
دیدگاه ها برای این نوشته بسته شده است.