اسدالله حاتمی در نشست خبری هفته محیط زیست (۱۶ تا ۲۲ خرداد) افزود: از مجموع ۱۱ شهرستان استان در ۹ شهرستان کانون گرد و غبار شناسایی شده و فقط در شهرستان‌های بیرجند و خوسف این کانون شناسایی نشده است اما تحت تاثیر سایر شهرستان‌ها ریزگردها را در این مناطق داریم.

وی اظهار داشت: بیش از یک سوم مساحت استان خراسان جنوبی معادل پنج میلیون هکتار تحت تاثیر پدیده فرسایش بادی بوده و مستعد تولید گرد و غبار است که عواملی از جمله خشکسالی، کاهش نزولات آسمانی و شدت گرما، ریزگردها را تشدید کرده است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی گفت: هر عاملی که موجب آسیب به پوشش گیاهی شود اعم از چرای بی‌رویه دام، برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی، دستکاری زمین به بهانه ایجاد بندسار یا کشت دیم، ایجاد جاده‌های خاکی در طبیعت و معدنکاری می‌تواند منجر به تولید کانون‌های فرسایش شود و تولید گرد و غبار را افزایش دهد.

وی افزود: اگر تمایل داریم تمدن این استان پایدار بماند و فرزندانمان فرصت نفس کشیدن در هوای پاک و عاری از گرد و غبار را داشته باشند بیش از هر چیزی باید مواظب گیاهان از جمله بوته‌های بیابانی باشیم.

حاتمی با بیان اینکه خراسان جنوبی در زمره پنج استان دارای بیشترین کانون‌های بحرانی فرسایش بادی در کشور است گفت: براساس مطالعات انجام شده و تقسیم‌بندی ناشی از وضعیت گرد و غبار استان‏‌ها، خراسان جنوبی مانند استان‏‌هایی از جمله خوزستان، سیستان و بلوچستان، کرمان و هرمزگان در رده اول غبارخیزی در کشور قرار دارد.

وی افزود: در ۲ ماه نخست امسال ۲۹ روز ناسالم و خطرناک در پنج ایستگاه سنجش کیفی هوا در شهرستان‌های بیرجند، زیرکوه، نهبندان و سرایان ثبت شده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته در بیرجند و سرایان ۲ برابر و در نهبندان و زیرکوه پنج برابر افزایش داشته است.

وی با بیان اینکه ۳۵ کانون گرد و غبار در این استان شناسایی شده است گفت: منشاء گرد و غبار در خراسان جنوبی بیشتر از کانون‌های داخلی استان است البته خراسان جنوبی تحت تاثیر کانون‌های فرسایش بادی استان‌های همجوار هم قرار می‌گیرد.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی گفت: تمامی شهرستان‌ها با مساله گرد و غبار درگیر هستند و اگرچه کانون‌های گرد و غبار در سطح استان پراکنده هستند ولی شدیدترین کانون‌های شناسایی شده در مناطقی از شهرستان‌های زیرکوه، درمیان، سربیشه، نهبندان، قاینات، طبس، بشرویه، فردوس و سرایان وجود دارند.

وی اظهار داشت: گرد و غبار می‌تواند آینده خطرناکی را برای استان رقم بزند و برداشت غیراصولی از سفره‌های آب زیرزمینی، فشار بر طبیعت اعم از چرای بی‌رویه شتر و دام‌های سبک و تخریب جنگل‌ها و منابع طبیعی در صورت نبود مدیریت می‌تواند آینده منطقه را با مشکلات جدی روبه‌رو کند.

حاتمی گفت: ۱۶ میلیاد تومان از محل اعتبارات سال مالی ۱۴۰۰ در زمینه مقابله با ریزگردها در استان هزینه شد که از این مقدار ۱۴ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان توسط اداره کل منابع طیبعی و آبخیزداری و یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان توسط اداره‌ کل حفاظت محیط زیست بوده و اعتبارات محیط زیست در مناطق تحت حفاظت هزینه شده است.

وی یادآور شد: برای کاهش ریزگردها ۶۲۰ هلالی آبگیر در مناطق تحت مدیریت محیط زیست استان و ۶۰۰ هکتار نهالکاری در شهرستان‌های قاینات، فردوس و نهبندان ایجاد شده است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی افزود: موضوع افزایش کانون‌های بحرانی گرد و غبار اکثر شهرستان‌های خراسان جنوبی را گرفتار کرده و سالانه ۷۲۰ هزار تُن گرد و غبار برخاسته از این کانون‌ها بر سر مردم استان فرود می‌آید.

وی با اشاره به اینکه حفاظت محیط زیست در مورد پسماندها وظیفه نظارتی دارد گفت: در حوزه پساماندهای پزشکی، نظارت کامل بر مطب‌ها و مراکز درمانی در استان به‌ویژه بیرجند با فعالیت ۲ پیمانکار انجام می‌شود و فرآیند بی‌خطرسازی و دفن آن به‌درستی صورت می‌گیرد.

حاتمی یکی از معضلات محیط زیستی را پسماندها و جمع‌آوری آنها ذکر کرد و افزود: مکاتبات زیادی در چند سال اخیر با شهرداری‌ها داشتیم که در زمینه جانمایی پسماندها اخطارهای زیادی داده شد و اکنون شرایط فعلی در شهرستان‌های استان رضایت‌بخش است.

وی با اشاره به موضوع تجمیع زباله‌گاه‌ها تا شعاع ۵۰ کیلومتری شهرها با محوریت محیط زیست و سایر دستگاه‌های نظارتی گفت: مطالعات و مکان‌یابی این طرح در استان به اتمام رسیده و امیدواریم این مشکل مرتفع شود.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی ادامه داد: خراسان جنوبی با ۱۵ میلیون هکتار مساحت، گونه‌های جانوری و گیاهی بسیار متنوع و کم‌نظیر را در خود جای داده به‌طوری که ۲۵ درصد تنوع زیستی کشور را می‌توان در این استان نسبتا خشک و کم‌باران مشاهده کرد.

وی از جمله گونه‌های ارزشمند و کمیاب یوزپلنگ، عقاب طلایی، زاغ بور، هوبره، جبیر، گربه شنی، روباه، قوچ و میش اوریال و آهوی ایرانی را نام برد و گفت: تاکنون ۲۲۸ گونه پرنده، ۵۰ گونه پستاندار، ۵۰ گونه خزنده و سه گونه دوزیست در استان خراسان جنوبی شناسایی شده است.

حاتمی مناطق تحت مدیریت محیط زیست استان را ۲ میلیون و ۶ هزار و ۲۱۳ هکتار اعلام کرد و افزود: در حال حاضر سه پناهگاه حیات وحش شامل پناهگاه حیات وحش نایبندان، تالاب کجی نمکزار نهبندان و رباط شور در این استان وجود دارد.

وی بیان کرد: سال گذشته ۳۰۰ نفر شکارچی متخلف در استان دستگیر شدند و در این ارتباط ۳۱ قبضه سلاح غیرمجاز توقیف و ۴۶۸ لاشه یا حیوان زنده کشف شد همچنین ۵۸ میلیارد و ۷۵۶ میلیون ریال خسارت ناشی از این شکارها بوده است.