گنجینه قابلیت های گردشگری که خالق آن کردگار عالم و طبیعت است و اغلب آن ها فقط منحصر به این خطه از سرزمین ایران و جهان دارد و آنچه از گذشتگان این سرزمین که ثمره دست هنرمندان، طراحان و معماران خراسان جنوبی در ادوار تاریخی گذشته است و به مردمان عصر حاضر به ارث رسیده آن قدر متعدد و متنوع است که خراسان جنوبی این نقطه از ایران زمین را در جایگاه ویژه ای گردشگری آن هم با زیرشاخه های متعدد آن مبدل کرده است.
این نقطه منحصر فرد از جاذبه های مختلف در حوزه های تاریخی، گردشگری، صنایع دستی و طبیعی می تواند به باراندازی برای حضور میلیون ها میلیون گردشگر داخلی و خارجی مبدل شود اما آن چه سبب شد تا کمتر خراسان جنوبی آن هم با بیش از ۹۵۰ اثر ثبت شده در فهرست آثار ملی کشور، سه اثر ثبت شده در فهرست آثار جهانی(یونسکو) و یک روستای ثبت شده در فهرست جهانی صنایع دستی جهان آن طور که باید و شاید در اقتصاد گردشگری حرفی برای گفتن نداشته باشد و همچنان جزء استان ها کمتر توسعه یافته به حساب آید فراهم نبودن زیرساخت های جذب مسافر و گردشگر در سومین استان پهناور ایران زمین است.
شاید که نه به طور حتم همین قابلیت های بی نظیر و منحصر به فرد خراسان جنوبی در حوزه گردشگری سبب شد تا آیت الله رئیسی در اولین سفرش به خراسان جنوبی که از فرودگاه طبس وارد این استان شد دستور فعال شدن اقتصاد گردشگری خراسان جنوبی را داد.
آن طور که «احمد کاشانی» فعال حوزه گردشگری مدیرعامل شرکت آسیا پرواز خراسان جنوبی که یکی از فعالان حوزه گردشگری در استان نیز است به خبرنگار خاورستان می گوید: خراسان جنوبی به واسطه ثبت بیش از ۹۵۰ اثر ثبت شده در فهرست آثار ملی کشور، سه اثر ثبت شده در میراث جهانی یونسکو و یک روستای ثبت شده در شواری جهانی صنایع دستی جایگاه ویژه و خاصی در کمربند گردشگری شرق کشور دارد.
داشته های متعدد گردشگری
وی داشته ها و توانمندی های خراسان جنوبی را در حوزه گردشگری بسیار فراوان، متعدد و متنوع می داند و به این موضوع اشاره می کند که آن چه خراسان جنوبی را از دیگر استان های کشور متمایز و متفاوت در این زمینه کرده وجود تنوع در مسیرها و جاذبه های گردشگری خراسان جنوبی ست و در کمتر استانی از ایران زمین سراغ داریم که با این میزان تنوع و تعدد در جاذبه های گردشگری بتواند با خراسان جنوبی رقابت کند.
این فعال حوزه گردشگری خراسان جنوبی با ذکر مثال های از جاذبه های متعدد و متنوع در ۱۱ شهرستان استان در حوزه های تاریخی، گردشگری، کویر نوردی و… اشاره می کند و ادامه می دهد: در استان های دیگر ایران زمین شاید در دو تا سه شاخه یا زیرشاخه از صنعت گردشگری حرفی برای گفتن دارند اما خراسان جنوبی تنوع و تعدد شاخه های گردشگری آن در ایران زمین منحصر به فرد است.
آمد و شد کم گردشگران
به گفته «کاشانی» با این همه داشته و سرمایه در حوزه گردشگری که خراسان جنوبی جزء نقاط انحصاری در این حوزه کرده است اما اگر بخواهیم آماری از آمد و شد گردشگران در این استان ارائه دهیم باید بگوییم که وضعیت خراسان جنوبی مطلوب نیست و با وضعیت مطلوب فاصله بسیار دارد.
همه امید وی و فعالان بخش گردشگری استان به مدیرکل جوان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان جنوبی ست تا با دست در دست هم گذاشتن همه متولیان امر بتوانیم در شرایط مطلوب گردشگری استان قدم بزنیم.
وی با بیان این که زیرساخت ها برای حضور گردشگر و مسافر با وجود بیش از ۱۰۰ اقامتگاه بومگردی، ۹ هتل و دفاتر خدمات مسافرتی و… فراهم است می افزاید: راهنماییان تور هم در این استان به صورت رسمی از وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مجوز دارند و آموزش های لازم را فرا گرفته اند.
زیرساخت های ضعیف جاده ای
به اذعان رئیس انجمن گردشگری خراسان جنوبی اما آن چه سبب شده تا در این حوزه لنگ بزنیم و با چالش مواجه باشیم زیرساخت های ضعیف حوزه حمل و نقل استان در حوزه راه ها، ریلی و پروازی ست.
کاشانی حمل و نقل را یکی از شاخص های اساسی در توسعه حوزه گردشگری می داند و خاطرنشان می کند: وقتی همه زنجیره های گردشگری برای ورود مسافر و گردشگر در استان فراهم است اما راه های در خراسان جنوبی شرایط مناسبی ندارد چطور می تواند مسافر و گردشگر امنیت خاطر برای حضور در مقاصد گردشگری استان داشته باشد.
به عنوان مثال اگر قبول کنیم که روستاهای حاشیه بیابان جهانی لوت در نهبندان همانند دهسلم، حیدرآباد و چاهداشی به واسطه قرارگیری در حاشیه این بیابان از روستاهای مهم گردشگری است اما با ابراز تاسف محور مواصلاتی نهبندان- دهسلم به واسطه باریک و البته ترانزیتی بودن و این که هر لحظه امکان دارد یک کامیون یا تریلی عظیم الجثه مقابل وسیله نقلیه گردشگران سبز شود به هیچ وجه گردشگران و مسافران امنیت جانی نخواهند داشت.
به گفته وی بقیه محورهای مواصلاتی هم که به مقاصد گردشگری ختم می شوند نیز حال و روزی بهتری ندارند و مسافران و گردشگران در این مسیرها امنیت خاطر ندارند چرا که اغلب گروه های گردشگر با ون، می نوبوس و اتوبوس جابه جا می شوند.
به عنوان مثل در بیابان سه قلعه سرایان سرمایه در قلب ماسه ها اقامتگاه بومگردی ایجاد کرده تا گردشگر هم از ماسه ها و تاریک آسمان شب استفاده کند اما جاده فرعی که از جاده اصلی منشعب می شود وضعیت مناسبی ندارد.
وی با اشاره به آمارهایی که متولیان امر در حوزه به سازی جاده های روستایی و فرعی منتهی به مقاصد گردشگری ارائه می دهند اشاره می کند و می افزاید: جاده ای که در کویر و بیابان است به واسطه باد و بارانی که بیشتر به خود می بیند بیشتر هم دچار فرسایش می شود به همین دلیل لازم است در یک برنامه مداوم و مستمر مورد به سازی قرار گیرد.
کمبود پروازها دیگر چالش
مدیرعامل شرکت آسیا پرواز خراسان جنوبی دیگر چالش پیش روی حوزه گردشگری استان را کمبود پروازها در خراسان جنوبی اعلام و اظهار می کند: همان طور که می دانید کانون تجمع گردشگران و توزیع آنان در پایتخت است و از آنجا به دیگر نقاط می روند اما با توجه به اتفاقاتی که از ابتدای سال ۱۴۰۱ تا به امروز در خراسان جنوبی افتاده و یکی از شرکت هواپیمایی که غالب پروازهای تهران – بیرجند و بالعکس را در دست دارد همه پروازهایش را در تعطیلات رسمی به بیرجند باطل اعلام کرده است یعنی همه تعطیلات رسمی که به طور معمول بیشتر مسافران را دراین تاریخ ها به استان داریم از دست دادیم.
به گفته کاشانی به طور معمول مسافران و گردشگران یک روز قبل یا بعد از تعطیلی را برای سفر برنامه ریزی می کنند تا دو یا سه روزه به نقطه ای سفر کنند که نبود پروازها در خراسان جنوبی این امکان را به آن ها نمی دهد و از همه اسف بارتر این که خراسان جنوبی به واسطه باطل شدن پروازها از ۲۸ اسفند سال گذشته تا ۱۳ فرودین امسال که اوج و پیک سفرهای نوروزی آن هم بعد از کرونا بود بیشترین مسافر و گردشگر را از دست داد.
خواسته وی از مسئولان و متولیان امر این است که به طور حتم سری به سایت های اینترنتی زده و پروازهای استان های همجوار همانند سیستان و بلوچستان، یزد و کرمان را چک کرده و ببیند وضعیت پروازها در این نقاط چطور است وقتی که این نقاط که با خراسان جنوبی اقلیم مشترکی دارند دارند پرواز دارند به طور حتم مسافران و گردشگران هم این نقاط را به عنوان مقصد سفر برمی گزینند.
آشنایی با جاذبه ها به صورت جهادی
این فعال حوزه گردشگر خراسان جنوبی دیگر چالش پیش روی حوزه گردشگری استان را تاثیرگذار نبودن شناسادن جاذبه های گردشکری خراسان جنوبی به دیگر ایرانیان و گردشگران خارجی می داند و تصریح می کند: هرچند رسانه های استان و فعالان حوزه گردشگری تا جایی که توانستند در این حوزه کم نگذاشته اند اما موضوع عملیاتی شدن فرمایش حضرت آقا در مورد جهاد تبیین برای معرفی و تبیین داشته های گردشگری خراسان جنوبی ست که لازم است همه چه دربخش های دولتی و خصوصی همه و همه جهادی وار به این میدان ورود کنند تا بتوانیم اقتصاد گردشگری خراسان جنوبی را پویا و فعال کنیم.
به گفته وی اگر اقتصاد گردشگری استان پویا و فعال شود به طور حتم خواهیم توانست معیشت مردم خراسان جنوبی را ارتقا ببخشیم چرا که قالب جاذبه های گردشگری استان در روستاهاست و اگر قبول کنیم توسعه اقتصاد گردشگری منجر به توسعه اقتصاد روستایی می شود به طور قطع حرکت جهادی برای بهبود معیشت روستاییان و حوزه اقتصاد گردشگری معنا پیدا می کند.پس باید گفت که در حوزه معرفی جاذبه های گردشگری استان نیاز به حرکت جهادی داریم.
خواسته رئیس جمهور
این فعال حوزه گردشگری در ادامه از آیت الله رئیسی به عنوان اولین رئیس جمهوری یاد می کند که برای اولین بار و پس ورود به استان دستور فعال شدن اقتصاد گردشگری خراسان جنوبی را داد و در شواری برنامه ریزی استان که به ریاست وی برگزار دستور استفاده از قابلیت های کویر را که می تواند تاثیر بسزایی در شکوفایی اقتصاد خراسان جنوبی داشته باشد را داد.
کاشانی با بیان که همه فعالان حوزه گردشگری و مدیران خراسان جنوبی باید قدردان این حسن توجه باشند، به این موضوع اشاره می کند که اگر سری به استان مجاور در کرمان بزنیم می بینیم که شرکت سرمایه گذار در کمپ گردشگری مرزهای بیابان جهانی لوت چه کرده اما در خراسان جنوبی هنوز هیچ افتاقی نیافتاده است.
به نظر وی اگر رئیس جمهوری دستور استفاده از قابلیت های گردشگری بیابان جهانی لوت را می دهد به این سبب است که بنابر آمار منتشر شده در سال ۹۷ درآمد زایی در این بیابان به ازای هر گردشگر خارجی ۱۰۰ یورو است.
همه روستاها معادن دلار
وی با این پرسش که کدام صنعت و مدن در استان این میزان درآمد زایی دارد، خاطرنشان می کند: این نشان دهنده این است که همه روستاهای خراسان جنوبی معادن دلار هستند و اگر امروز از صادراتی غیر نفتی و واردات ارز به کشور سخن به میان می آوریم برای این است که این توانمندی را در حوزه گردشگری داریم.
وی با اشاره به این که وقتی بیابان لوت در میان بیابان های به نام جهان تنها بیابانی که ثبت جهانی می شود یعنی قابلیت های آن بی نظیر و منحصر به فرد است که قسمت عمده ای از زیبایی این برند جهانی در خراسان جنوبی هم قرار دارد، ادامه می دهد: وقتی این برند سازی انجام شده است به طور قطع باید مسیرهای گردشگری به این بیابان جهانی نیز باز کنیم و اگر این اتفاق بیفتد به ور حتم روستاهایی چون چاهداشی، دهسلم و حیدرآباد نهبندان می توانند از ثروتمند ترین روستاهای کشور شوند.
وی با ابراز تاسف از این که هنوز با وجود فرام بودن زیرساخت ها در بیابان جهانی لوت و دیگر کویرهای خراسان جنوبی نتوانسته ایم از قابلیت ها این مواهب طبیعی استفاده کنیم، در ادامه به قابلیت های گردشگری خراسان جنوبی در حوزه سلامت اشاره می کند و می گوید: خراسان جنوبی به عنوان سومین استان پهناور کشور طولانی ترین مرز مشترک را کشور همسایه (افغانستان) دارد و همان طور که می دانیم نزدیک ترین ولایت این کشور(فراه ) به خراسان جنوبی حتی درمانگاه ندارد اما در سایه غفلت و بی توجهی مسئولان با این که مراکز درمانی مرکز استان مجوز جذب گردشگر سلامت را دارند اما اغلب بیماران افغانستانی راهی هند می شوند و با هزینه های گزافی که گاهی سه برابر هزینه هایی که باید در خراسان جنوبی بپردازند در این کشور درمان می شوند.
وی به جذابیت های آب درمانی در این حوزه از گردشگری خراسان جنوبی نیز اشاره می کند و قابلیت های چون آبگرم فردوس، چشمه آب سرد سربیشه و… از جمله قابلیت های این حوزه برمی شمرد.
گردشگری مزرعه
وی در پایان گردشگری مزرعه را یکی از پرطرفداران ترین گردشگری های جهان می داند و به این موضوع اشاره می کند که اگریک شب مسافر و گردشگری شب را در قلب چای زارهای لاهیجان بگذراند چقدر می تواند برایش لذت بخش باشد حتی فکرش هم لذت بخش است و این اتفاق می تواند برای مسافران و گردشگران در فصل برداشت محصولات خاص و مزیت دار خراسان جنوبی چون زرشک و زعفران و گل نرگس بیفتد.
وقتی مسافری شبی را در بزرگترین باغ زرشکی جهان (افین) بگذارند که هر سو به این منطقه بنگرد فقط دشتی یک دست زرشک را ببیند و فردای آن روز همراه با زرشک کار به باغ رفته و زرشک بچیند یا مربای زرشک درست کند و با زرشک پلو پذیرایی شود هیچ گاه این خاطره را از یاد نخواهد برد و مشوقی خوب برای دیگر مسافران و گردشگران نیز خواهد بود.
این زیبایی می تواند برای روستای فورگ با قلعه ۲۰۰ ساله، منطقه قهستان درمیان با کارگاه های قالی بافی آن و خرید بدون واسطه دست بافته های جهانی مردم این دیار نیز در قالب تورهای گردشگری مزرعه تکرار شود.
همچنین این اتفاق می تواند در فصل برداشت خرما در دهسلم نهبندان وقتی برداشت این محصول در جنوب به پایان رسیده و برداشت خرما دراین روستا تازه آغاز شده آن هم با ۶۰ هزار نخل استوار و برداشت ۱۰ نوع خرما اتفاق بیفتد.
خواسته هایش از مدیران
اودر پایان این خواسته از همه مدیران استان به ویژه مدیران مرتبط به حوزه گردشگری چون فرهنگ و ارشاد اسلامی، اوقاف و امور خیریه و …به جز مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان جنوبی که همیشه پای کار است هم دارد که همگی به کمک توسعه گردشگری استان بیاینند چرا توسعه این بخش به تنهایی از عهده اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان ساخته نیست و باید به صورت تیمی برای توسعه این بخش به میدان آمد.
دیگر خواسته اش هم فعال شدن کارگروه گردشگری استان است که چندسالی ست که در کارگروه زیربنایی خراسان جنوبی ادغام شده و چندان برون دادی ندارد.
نوشته و خبر نگار : مهدیه حسن پور دبیر سرویس فرهنگی و هنری و ا.حسن پور
دیدگاه ها برای این نوشته بسته شده است.