ارگ بهارستان بنایی تاریخی در شهر بیرجند است که با وجود ارزش معماری و هویتی، سال‌ها پیش با امید به اینکه تبدیل به موزه آب شود در تملک شرکت آب منطقه‌ای آمد و به دلیل نبود تکلیف مشخص، از روند مرمت و بهره‌برداری بازمانده است.

در همین راستا چهارمین هیات اندیشه‌ورز گردشگری به مناسبت هفته میراث فرهنگی به ریاست استاندار خراسان جنوبی شامگاه شنبه برگزار شد که محوریت اصلی این نشست موضوع مرمت ارگ بهارستان بود.

تعیین تکلیف ارگ بهارستان در کوتاه ترین زمان ممکن

استاندار خراسان جنوبی در این نشست ضمن تاکید بر اقدام فوری برای حفظ این اثر، از ضعف همکاری بین دستگاه‌ها و تأخیر در اجرای طرح‌های احیایی انتقاد کرده و خواستار ورود جدی‌تر مدیریت استانی و تعامل مؤثر میراث فرهنگی با دیگر نهادها شده است.

سید محمد رضا هاشمی با اشاره به اهمیت حفاظت از آثار تاریخی در مرکز استان اظهار کرد: در شهر بیرجند نیز مجموعه‌های ارزشمندی از میراث فرهنگی وجود دارد که نیازمند مراقبت و توجه بیشتر است. یکی از این موارد، مجموعه تاریخی ارگ بهارستان بوده که در اختیار شرکت آب منطقه‌ای است و مقرر شد با همکاری اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان، در کوتاه‌ترین زمان ممکن تعیین تکلیف شود و اقدامات لازم برای مرمت و احیای این مجموعه در دستور کار قرار گیرد.

وی از معاونت هماهنگی امور عمرانی استانداری خواست که پروژه‌های اولویت‌دار حوزه میراث فرهنگی را احصا و به فرمانداران برای اجرا ابلاغ کند.

استاندار خراسان جنوبی با اشاره به اینکه استانی برخوردار از ظرفیت‌های فراوان تاریخی و گردشگری داریم که نیازمند حفاظت، مرمت و بهره‌برداری هوشمندانه از این فرصت‌هاست ادامه داد: بیش از ۲ هزار و ۶۰۰ اثر تاریخی در این استان شناسایی شده که هزار و پنج اثر به ثبت ملی رسیده و ۱۰ اثر هم در فهرست آثار جهانی جای گرفته است.

وی همچنین بر ضرورت توجه به روستاهای هدف گردشگری که هم ارزش تاریخی و هم قابلیت توسعه گردشگری دارند، تأکید کرد و گفت: بازدیدهای میدانی از این روستاها در برنامه قرار دارد و تلاش خواهیم کرد تا با حمایت از ظرفیت‌های بومی و محلی، زمینه حضور گردشگران و توسعه پایدار مناطق روستایی فراهم شود.

استاندار خراسان جنوبی در پایان از همراهی استادان دانشگاه، کارشناسان، فعالان حوزه گردشگری و اعضای هیات اندیشه‌ورز میراث فرهنگی استان قدردانی کرد و گفت: این جلسات به عنوان یک ساختار مشورتی مؤثر می‌تواند به بهبود سیاست‌گذاری‌ها و تصمیم‌گیری‌ها در حوزه حفاظت از میراث و رونق گردشگری استان کمک کند.

حفاظت گام نخست برای بهارستان

مدیرعامل انجمن گردشگری پایدار خراسان جنوبی هم در این نشست اولین قدم قبل از مرمت ارگ بهارستان به عنوان شاهکار تاریخی را حفاظت عنوان کرد و گفت: اگر این زمستان را از سر بگذرانیم دیگر اثری از بنای تاریخی به جا نمی ماند.

احمد کاشانی با اشاره به آذین بندی‌های شگفت انگیز در معماری ارگ بهارستان ادامه داد: این بنا تحت مالکیت آب منطقه خراسان جنوبی است و اگر همتی برای حفاظت آن انجام ندهد شاهد مرگ این بنای با ارزش تاریخی خواهم بود.

وی یادآور شد: طرح ایجاد موزه در ارگ بهارستان پیش از این به تایید اداره‌کل میراث‌فرهنگی رسیده بود و عملیات مرمت نیز آغاز شد، اما به‌دلیل تغییرات مدیریتی در شرکت آب منطقه‌ای و تغییر رویکرد در این مجموعه، طرح در همان مرحله باقی ماند و تاکنون به سرانجام نرسیده است.

ارگ بهارستان، نمادی از فرصت‌های ازدست‌رفته در حوزه میراث شهری است که در صورت احیا، می‌تواند به یکی از قطب‌های گردشگری تاریخی بیرجند تبدیل شود.

نوشته و خبر نگار : احمد کاشانی  دبیر سرویس گردشگری و میراث و ا.حسن پور