ارتقای نشاط اجتماعی و افزایش رضایتمندی عمومی به ویژه در نسل جوان از مباحث مهم و ضروری جامعه است و به اعتقاد برخی صاحبنظران کمبود نشاط سبب فرسایش استعدادها می شود.

امروزه که بیش از هر زمان دیگری جامعه نیازمند شادی، نشاط و شادمانی است در صورت کم توجهی یا بی توجهی به این مساله مهم شاهد بروز یا افزایش آسیب های اجتماعی در لایه های مختلف جامعه خواهیم بود.
بدون شک مادامی که مردم جامعه از نشاط اجتماعی برخوردار باشند رضایت از زندگی، وفاق، همبستگی، تعلق اجتماعی، سلامت روانی و اجتماعی نیز افزایش پیدا می کند.
به موازات ایجاد نشاط و شادابی در جامعه آسیب های اجتماعی نیز کاهش یافته و در نتیجه چنین جامعه ای مسیر ترقی و پیشرفت را در پیش می گیرد لذا با همکاری و تعامل دانشگاه ها، دستگاه ها و نهادهای دولتی و خصوصی و حضور مردم می توان به این مهم دست یافت.
برخی جامعه شناسان بر این عقیده اند به اندازه ای که باید و شاید در کشور شادی و نشاط وجود ندارد لذا مردم از نبود بسترها و زیرساخت های لازم برای ابراز شادمانی و نشاط به ویژه به شکل جمعی و گروهی رنج می برند.
همچنین بین شادی و نشاط تفاوت وجود دارد به این صورت که شادی انبساط و هیجان زودگذر است در حالی که نشاط احساس درونی و پایدار بوده و به عبارتی احساس مثبت و رضایت خاطری است که فرد از زندگی دارد.
میزگرد ایرنا خراسان جنوبی با موضوع «نشاط اجتماعی» برگزار شد و شرکت کنندگان به بیان نظرات و راهکارهای خود در این زمینه پرداختند.

** تشریح مفهوم نشاط اجتماعی
عضو هیات علمی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه بیرجند گفت: نشاط یک نیاز فطری و روانی برای انسان است که همواره در طول تاریخ یکی از آرزوهای بشر بوده است.
هادی پورشافعی افزود: نشاط می تواند فرهنگ توسعه را تسهیل کند همانطور که صاحبنظران اشاره می کنند نشاط راهی برای مقابله با مشکلات اجتماعی است و از پارامترهای یک جامعه سالم محسوب می شود و امید به آینده را می تواند رشد دهد.
وی بیان کرد: بین شادی و نشاط تفاوت وجود دارد به این صورت که شادی یک انبساط و هیجان زودگذر است که خیلی پایه و مبنا ندارد در حالیکه نشاط یک احساس درونی و پایدار است.
دانشیار دانشگاه بیرجند اظهار داشت: هر شادی نشاط نیست معمولا شادی با لبخند و حرکت یا حرکات ظاهری همراه است ولی نشاط احساس و لذت درونی انسان هاست.
وی ادامه داد: همینطور شادی معمولا می تواند کاذب یا منفی باشد در حالیکه به اذعان صاحبنظران نشاط همیشه مثبت است لذا شادی مقدمه ای برای نشاط است.
پورشافعی با تاکید بر اینکه کمبود نشاط می تواند باعث فرسایش استعدادهای انسان شود و آسیب های اجتماعی را به دنبال دارد افزود: در حال حاضر جامعه به شدت دچار تحولات ساختاری شده و در حال گذر جمعیتی است.
وی ادامه داد: مسائل اقتصادی، اجتماعی و سیاسی به ویژه گذر جامعه سنتی به مدرن، فضای مجازی و فناوری ها، افزایش طلاق و از این قبیل می تواند در تحولات ساختاری نقش ایفا کند.
عضو هیات علمی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه بیرجند تاکید کرد: افزایش آمار طلاق نسبت به ازدواج یکی از تحولات ساختاری است در گذشته این موضوع قبح بالایی داشت اما امروزه بر اساس آمار از هر پنج ازدواج یک مورد منجر به طلاق می شود.
وی عنوان کرد: افزایش میزان خشونت های اجتماعی از دیگر تحولات ساختاری جامعه است که در این زمینه نیز بر اساس آمار ۲۰ میلیون پرونده قضایی حکایت هایی دارد.
پورشافعی یادآور شد: جامعه با تحولات شگرفی روبه روست که هم فرصت و هم تهدید بوده که قطعا باید مورد توجه ویژه قرار گیرد در حقیقت سه جز عاطفه مثبت (شادی و نشاط)، عاطفه منفی ( افسردگی و اضطراب ها) و رضایت از زندگی سه جز اصلی نشاط اجتماعی هستند.

** نشاط اجتماعی و تاثیر آن در کاهش آسیب ها
معاون فرهنگی و امور جوانان اداره کل ورزش و جوانان خراسان جنوبی هم در این میزگرد گفت: یکی از رسالت های اصلی اداره ورزش و جوانان رصد مطالبات جوانان و به نتیجه رساندن آن از طریق دستگاه های اجرایی مربوطه است.
مریم مهرور افزود: امروزه در جامعه شاهد کاهش نشاط اجتماعی هستیم که به طور طبیعی باعث بروز آسیب های اجتماعی می شود.
وی بیان کرد: شاید در سالها پیش این اتفاق افتاده و در لایه های پنهان جامعه بوده لذا به آن رسیدگی نشده است اما اکنون تا حدودی بیشتر این دغدغه احساس می شود.
معاون فرهنگی و امور جوانان اداره کل ورزش و جوانان استان ادامه داد: در حقیقت سعی می کنیم این مباحث را در ستاد ساماندهی امور جوانان استان یا شهرستان ها که به ریاست استاندار و فرمانداران برگزار می شود مطرح و پیگیری کنیم.
وی بیان کرد: همچنین کمیته های تخصصی ازدواج و خانواده، مشارکت اجتماعی، هویت، اشتغال، اوقات فراغت، آسیب های اجتماعی و فضای مجازی به صورت جداگانه برگزار می شود که همه مرتبط با نشاط اجتماعی جوانان است.
مهرور اظهار داشت: یکی از تعاریف نشاط احساس رضایتمندی شخص از شرایط زندگی مطرح شد این در حالی است که هویت ملی و مذهبی جوانان دچار خدشه شده است.
وی یادآور شد: یکی از دغدغه هایی که به ویژه در چند سال اخیر افزایش یافته است مهاجرت قشر جوان از محل زندگی شهرها یا روستاها به سایر شهرها یا مراکز استان ها است که یکی از دلایل آن احساس رضایت نکردن از محل زندگی شان است.
معاون فرهنگی و امور جوانان اداره کل ورزش و جوانان استان تاکید کرد: اگر جوانان ما به استان های دیگر مهاجرت می کنند چون به نیازهای شغلی، تحصیلی، اوقات فراغت، تفریحی و سایر رسیدگی نمی شود.
وی افزود: گاهی اوقات مشاهده می شود جوان احساس رضایتمندی اقتصادی هم ندارد و تصور می کند با مهاجرت به استان های دیگر به هدف خود خواهد رسید در حالیکه شاید اینگونه نباشد لذا تعامل بین تمام دستگاه ها را می طلبد.
مهرور به تاثیر مبلمان شهری بر ایجاد نشاط و شادابی اشاره کرد و گفت: از موهبت رنگها در زمینه فصول طبیعی در استان بی بهره هستیم اما می توان از ظرفیت المان ها و مبلمان های شهری استفاده کرد.
وی عنوان کرد: علم جدید روانشناسی اکنون بر بوها و رایحه ها تاکید دارد که می تواند در روحیه افراد تاثیرگذار باشد.
معاون فرهنگی و امور جوانان اداره کل ورزش و جوانان استان گفت: آنچه در بین جوانان استان مشهود است اینکه جوانان به دنبال تفریح و شرایط خاص شهری هستند اما این اتفاق در استان نیفتاده است.
وی بیان کرد: خواسته جوانان استان برگزاری کنسرت نیست چون کنسرت می تواند عامل نشاط باشد اما مقطعی است و هیجان لحظه ای ایجاد می کند.
مهرور عنوان کرد: استان نیازمند اقدامی است که نشاط را بتواند پایدار کند، بیشترین درد و دل جوانان استان این است که احساس رضایتمندی برای حضور خود در داخل استان ندارند موضوعی که مختص این استان نبوده و در سطح کشور فراگیر است.

** ارتباط دینداری با مسائل اجتماعی
عضو هیات علمی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه بیرجند گفت: بر اساس پژوهشی که در خصوص نشاط اجتماعی اردیبهشت ماه امسال انجام دادیم هشت عامل مورد بررسی قرار گرفت که پایبندی به اعتقادات مذهبی یکی از این مباحث بود.
پورشافعی با بیان اینکه در این پژوهش پایبندی به اعتقادات مذهبی همبستگی بالایی با نشاط اجتماعی داشت افزود: در نتایج این پژوهش پایبندی به اعتقادات دینی بین سنین ۱۵ تا ۳۵ سال رابطه بالایی با نشاط اجتماعی داشت.
وی با تاکید بر اینکه باید از ظرفیت باورهای مذهبی بهتر استفاده شود گفت: به عنوان یک شهروند شاید خیلی تفاوت روز رحلت یا ولادت را در سطح شهر تشخیص ندهیم.
پورشافعی ادامه داد: در خراسان جنوبی به ندرت در فضای شهری، عمومی، دانشگاهی و سایر تفاوتی بین این دو نیست اما چرا به این مناسبت ها بها داده نمی شود آیا نباید شهروند بداند امروز متفاوت با دیروز است.
وی تاکید کرد: بین پایبندی و باورهای مذهبی با نشاط اجتماعی ارتباط وجود دارد، جامعه ما مذهبی است اما باید دید از پتانسیل باورهای مذهبی چقدر استفاده می کنیم.
دانشیار دانشگاه بیرجند اظهار داشت: به عنوان مثال نگاه فرهنگی در بیرجند این است که لباس یا پوشش عزا و شادی باید حتما تیره باشد این فضا را حتی برای مدارس که دختران از پسران جدا هستند محدود کرده ایم.

** استفاده از ظرفیت های موجود جامعه
وی در ادامه در ارتباط با انتظار از دولت در خصوص نهادینه کردن فرهنگ نشاط و شادابی گفت: ابتدا باید سلامت اجتماعی را در جامعه مدیریت کرد چراکه این موضوع خود نشاط را هم به همراه خواهد داشت.
عضو هیات علمی دانشگاه بیرجند با تاکید بر اینکه چرا باید به بخش دولتی متکی شد، اظهار داشت: جوانان پتانسیل های زیادی دارد که از این توانمندی به ویژه در حوزه سمن ها می توان استفاده کرد.
وی تاکید کرد: با استفاده از توانمندی نسل جوان در حوزه سازمان های مردم نهاد نیازی به ساختار و بودجه دولت نیست لذا اگر جامعه بخواهد به سمت سلامت اجتماعی جلو برود باید از ظرفیت های موجود به ویژه نسل جوان برخوردار شود.
پورشافعی عنوان کرد: دولت در یک دوره ای بر روی سمن ها سرمایه گذاری خوبی کرد اکنون انتظار داریم مشوق هایی توسط دولت برای توسعه فعالیت سمن ها در نظر گرفته شود.
وی با بیان اینکه نمود ارتباط سمن ها با شهروندان کم است افزود: سازمان های مردم نهاد در حوزه های مختلف فعالیت های زیادی انجام می دهند اما این اقدامات اطلاع رسانی نمی شود در حالیکه استفاده از ظرفیت سمن ها بسیار مهم است.
دانشیار دانشگاه بیرجند یادآور شد: دولت باید میدان را برای بخش خصوصی باز کند و ما نیز باید از ظرفیت های موجود جامعه نهایت بهره را ببریم.
وی یکی دیگر از راههای مدیریت سلامت اجتماعی را فعال کردن مددکاری اجتماعی و مشاوره مدارس دانست و گفت: در حال حاضر در حوزه سلامت اجتماعی که پیش نیازی برای نشاط است مددکاران اجتماعی و مشاوران را خیلی کم داریم.
پورشافعی اضافه کرد: اکنون به ازای هر ۴۰۰ دانش آموز یک مشاور در مدارس وجود دارد در حالیکه اگر این حوزه را فعال کنیم خود راهی برای رسیدن به نشاط اجتماعی است.

** توسعه بازی های بومی و محلی
رئیس هیات ورزش های بومی و محلی سپاه انصار الرضا (ع) خراسان جنوبی هم گفت: ورزش های سنتی و بازی های بومی و محلی روستایی نشان آداب و رسوم فرهنگ هر منطقه است.
علیرضا چاجی افزود: در برخی روستاهایی که بکر باقی مانده اند بازی های بومی و محلی نیز در ایجاد روحیه نشاط و شادابی اهالی آن دیار تاثیرگذار است.
وی بیان کرد: از سال ۸۷ برای برگزاری جشنواره های ورزشی بومی و محلی در مناطق مختلف استان برنامه ریزی کردیم و از آن زمان تاکنون توانسته ایم حدود ۶۰ بازی بومی را شناسایی و احیا کنیم.
مدرس دانشگاه اظهار داشت: در برخی جشنواره ها از بازی های کلاسیک استفاده می شود که در این زمینه نقد داریم چراکه این بازی ها با فرهنگ استان خراسان جنوبی سنخیت ندارد.
وی با تاکید بر اینکه ۷۰ درصد جشنواره بازی های بومی و محلی در روستاها با مشارکت مردم برگزار می شود گفت: با حداقل امکانات شاهد مشارکت اجتماعی مردم هستیم که انتظار می رود بسته های فرهنگی در این زمینه دیده شود.
چاجی ورزش های بومی و محلی را بخشی از شناسنامه فرهنگی مناطق مختلف دانست و یادآور شد: با رونق این سنت ها و آیین های محلی زمینه افزایش نشاط و شادابی در جوامع روستایی افزایش می یابد.

** سرانه ورزشی در برخی شهرستان ها کم است
رئیس ورزش های همگانی و روستایی خراسان جنوبی هم در این میزگرد گفت: در چند سال اخیر وزارت ورزش و جوانان و همچنین استانداری، ورزش روستایی را بیشتر از گذشته مورد توجه قرار داده است.
صالحه غلامی مقدم با بیان اینکه اکنون به سمت توسعه زیرساخت های مناطق روستایی گام برداشته ایم افزود: در حال حاضر سرانه فضاهای ورزشی در برخی شهرستان های استان کم است.
وی بیان کرد: در این راستا به سمت راه اندازی خانه های ورزش در روستا ها اقدام کرده ایم اما همچنان در مناطق روستایی شهرستان های مرزی و محروم استان دارای کمبود سرانه ورزشی هستیم.
رئیس ورزش های همگانی و روستایی خراسان جنوبی اظهار داشت: خانه های ورزش روستایی با حداقل امکانات تجهیز شد به طوری که از سال ۸۶ تعداد خانه های ورزشی از ۱۷۶ مورد به ۲۷۶ باب افزایش یافت.
وی عنوان کرد: در خانه های ورزش روستایی رشته هایی متناسب با روستا تعریف شده است که در اکثر خانه ها روستاییان فعال بوده و حتی اگر ورزش انجام ندهند اما ساعت ها کنار یکدیگر بوده و بر اساس این مامن جشنواره ها، مناسبت های فرهنگی، ورزشی، مذهبی و سایر را برگزار می کنند.
غلامی پور از برگزاری بزرگترین رویداد ورزشی در خانه های ورزش روستایی استان خبر داد و گفت: امسال بزرگترین طرح استعدادیابی جوانان با هدف جلوگیری از آسیب های اجتماعی و مهاجرت روستاییان به شهرها برگزار می شود تا از این طریق بتوان فضای شاد و بانشاط را در روستاها فراهم کنیم.
وی یادآور شد: به جرات می توان گفت در هر روستایی که مسابقات ورزشی یا سایر برنامه ها اجرا شده حداقل یک نمایشگاه صنایع دستی یا توانمندی های منطقه نیز برگزار می شود که با استقبال خوبی مردم مواجه است.
غلامی مقدم ادامه داد: در کنار این برنامه ها، برنامه های فرهنگی از جمله بازدید از اماکن تاریخی و پتانسیل های گردشگری روستاها نیز انجام می شود که فرصت خوبی برای معرفی و رونق اقتصادی محسوب می شود.
وی گفت: برای برگزاری جشنواره ها و مسابقات در مناطق روستایی نمی توانیم تمام هزینه کرد را بر عهده بگیریم چون در توان ما نیست اما حضور مردمی و مشارکت های مالی آنها بسیار مهم و تاثیرگذار بوده است.

** استفاده از توان جوانان
عضو هیات علمی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه بیرجند هم در این میزگرد در ارتباط با راهکارهای ایجاد رضایتمندی و نشاط در مردم استان خراسان جنوبی گفت: بخشی از سلامت هر فردی، مدیریت سلامت اجتماعی و بخشی سلامت فردی است.
پورشافعی افزود: استفاده از ظرفیت های موجود جامعه از جمله سمن ها در مقوله سلامت اجتماعی گنجانده شده است قطعا باید از توان مردم به ویژه جوانان استفاده کرد.
وی تاکید کرد: همانطور که قبلا گفته شد فعال کردن مددکاران اجتماعی در مدارس و مراکز مشاوره، برگزاری مراسم و میمنت ها مذهبی، توجه به مدیریت و مبلمان شهری و رونق بازی های بومی و محلی از جمله عوامل مهمی است که می تواند موجبات نشاط و رضایتمندی مردم را فراهم کند.
دانشیار دانشگاه بیرجند اظهار داشت: مدیریت نشاط را باید از بعد سلامت فردی دید اینکه هر فرد خودش چگونه می تواند در نشاط خویش سهم داشته باشد؟
وی بر ارایه آموزش مهارت های زندگی در جامعه تاکید کرد و افزود: در این زمینه با مشکلات زیادی مواجه ایم که اگر بتوانیم آموزش مهارت های زندگی اعم از شناختی، عاطفی و بین فردی را ساماندهی کرد بسیاری از مشکلات رفع خواهد شد.

** آموزش جرات ورزی و خود تنظیمی
پورشافعی عنوان کرد: موضوع جرات ورزی در صورتی که به مردم به ویژه نسل جوان آموزش داده شود زمینه های نشاط و شادابی نیز فراهم می شود.
وی یادآور شد: یکی از حوزه های مدیریت سلامت فردی بحث آموزش مهارت های زندگی است که به جد باید مورد توجه واقع شود.
عضو هیات علمی دانشگاه بیرجند افزود: در سلامت فردی سه عامل ورزش، تغذیه و خوش بینی مورد تاکید صاحبنظران است این در حالی است که فرزندان ما با غذای سنتی بیگانه هستند و فست فودها امان ما را بریده است.
وی بر لزوم تقویت خوش بینی در جامعه تاکید کرد و گفت: اگر بخواهیم بر سلامت فردی متمرکز شویم باید خوش بینی را تقویت کرد بدین صورت که نگاه به آینده توام با رضایت باشد یا اینکه در بدترین شرایط نیمه پر لیوان را بیشتر ببینیم.
پورشافعی، خودتنظیمی را از دیگر مولفه های مهم در سلامت فردی دانست و تصریح کرد: باید آموزش های خود تنظیمی را به مردم یاد داد به این معنا که فرد یاد بگیرد مشکلاتش را حل کند و وابسته به دیگران یا والدین نباشد.
وی اظهار داشت: در جوامع امروزی فرزندان بسیار به والدین وابسته شده اند و این موضوع به یک معضل در جامعه تبدیل شده چون ما به دست خودمان فرزندسالاری را رشد دادیم.
مدرس دانشگاه یادآور شد: درست است امکانات فضای آموزشی، ورزشی و سایر برای نشاط لازم است اما باید به سمت راهکارهای درونی روی بیاوریم به عنوان مثال از کودکی لذت مطالعه را باید به فرزندان خود بیاموزیم.
وی تاکید کرد: همیشه نباید از دولت متوقع بود که برای ایجاد نشاط و شادابی در جامعه به ویژه قشر جوان اقدام کند بلکه بخشی از این نشاط اجتماعی باید توسط خود فرد ایجاد شود.

** فعالیت ۲۳ سمن جوانان در استان
معاون فرهنگی و امور جوانان اداره کل ورزش و جوانان استان هم در ارتباط با راهکاری ایجاد نشاط در جامعه گفت: وقتی مردم برای هر کاری وارد گود می شوند امور بسیار تسهیل می شود چون مردم آن را باور کرده اند.
مهرور گفت: در اداره ورزش و جوانان ۲۳ سمن جوانان در حوزه های مختلف اجتماعی، فرهنگی، گردشگری، اعتقادی – مذهبی، پژوهشی، محیط زیست و هنری فعالیت می کنند که تقریبا در تمام این موارد با کمک های مردمی فعالیت های خوب و ویژه ای انجام می دهند.
وی با بیان اینکه از توان سمن ها برای برگزاری دوره های آموزشی استفاده می شود افزود: دوره های آموزشی با استفاده از توان مدرسان داخلی و خارجی در زمینه هایی از جمله تاب آوری، کنترل خشم، مثبت اندیشی، ثروت به صورت سلسله مراتب برگزار می شود.
معاون فرهنگی و امور جوانان اداره کل ورزش و جوانان استان عنوان کرد: دولت نمی تواند در نشاط اجتماعی که توسط سمن ها ایجاد می شود خیلی ورود کند چون امری مردمی است و تجربه نشان داده جاهایی که دولت خیلی ورود کرده مردم دوری کرده اند.
وی یادآور شد: اینکه زیرساخت های اولیه در استان محدود است درست، اما دولت تلاش می کند اسپانسر یا افراد خیر را وارد میدان کند لذا جرقه ابتدایی باید از خود استان زده شود و به عنوان یک شهروند باید حس کمک را در فرد خیر ایجاد کرد.
مهرور از راه اندازی مجمع جوانان در مرکز استان خبر داد و گفت: این مجمع با حضور نمایندگانی از بین جوانان اداره می شود که صبح ها و عصرها در خانه جوان واقع در خایابان پاسداران مستقر هستند.
وی اضافه کرد: جوانان استان می توانند انتقادات، پیشنهادات، سایر نقدهای و مطالبات خود را از طریق مجمع مطرح و پیگیری کرده و به گوش مسئولان استانی یا کشور برسانند.
معاون فرهنگی و امور جوانان اداره کل ورزش و جوانان استان یادآور شد: اعضای این مجمع خیلی راحت حتی با ارسال پیامک به استاندار پیگیری مطالبات شده و به نتیجه می رسند به نحوی که شاید از طریق دستگاه های دولتی نتوان این ارتباط را برقرار کرد.
وی اظهار داشت: مجمع از یکسال قبل با ۹ عضو از جمله هفت عضو اصلی و ۲ علی البدل ۱۵ تا ۲۹ سال فعالیت خود را آغاز کرده و از این مجمع تاکنون استارت آپ های خوبی ایجاد شده و رابط خوبی بین دولت و جوانان ایجاد شده است.