مجید شایسته افزود: مصرف زیاد قند و شیرینی مستقیم باعث دیابت نمی‌شود اما قند و شیرینی کالری بالایی دارند و می‌توانند منجر به افزایش وزن و چاقی شوند که یکی از مهمترین عوامل ابتلا به دیابت است.

وی گفت: تعریف اضافه وزن و چاقی هم براساس BMI است یعنی شاخص توده بدنی که وزن افراد را در یک کسر، وزن افراد صورت کسر و قد افراد به متر مخرج کسر ضرب در خودش عددی را به ما می‌دهد که اگر این عدد بین ۲۰ تا ۲۵ باشد، این افراد طبیعی هستند.

مدیر گروه بیماری‌های معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند اظهار داشت: عدد زیر ۲۰ را معمولا لاغری و بالای ۲۵ یعنی ۲۵ تا ۳۰ را اضافه وزن در نظر می‌گیرند، از ۳۰ تا ۳۵ چاقی درجه یک، ۳۵ تا ۴۰ درجه ۲ و ۴۰ به بالا هم چاقی مفرط یا چاقی درجه سه است.

وی افزود: هرچه اضافه وزن و چاقی بیشتر شود، ریسک ابتلا به دیابت هم بیشتر می‌شود و در مطالعاتی که در سطح کشور انجام شده هرجا اضافه وزن و چاقی بیشتر بوده، شروع دیابت هم آنجا بیشتر است.

شایسته گفت: بقیه افراد در معرض خطر ابتلا به دیابت، کسانی هستند که فشار خون بالا یا افرادی که سابقه خانوادگی دیابت دارند و در دیابت نوع ۲ خیلی مهم است در بستگان درجه یک و حتی بستگان درجه ۲ مبتلا به دیابت باشند، ریسک ابتلا به دیابت در این افراد افزایش پیدا می‌کند.

وی افزود: کسانی که چربی خون بالا هم دارند در معرض خطر ابتلا به دیابت هستند همچنین خانم‌هایی که در سن بارداری قرار دارند و سابقه سقط بدون علت،  تولد فرزند با وزن ۳.۵ کیلوگرم به بالا یا خانم‌هایی که سابقه دیابت بارداری را داشتند در معرض خطر ابتلا به دیابت قرار دارند.

مدیر گروه بیماری‌های دانشگاه علوم پزشکی بیرجند بیان کرد: بیماری دیابت با افزایش قند خون مشخص از شایع‌ترین بیماری‌های غددی است که بسیار پرهزینه و پرعوارض است که معمولا وقتی قند خون فرد از یک حدی بالاتر می‌رود، آن را در دسته بیماری دیابتی می‌گذاریم.

وی گفت: به‌طور معمول وقتی ۸ تا ۱۲ ساعت ناشتا باشیم و قند خون را اندازه‌گیری کنیم، اگر قند خون ۱۲۶ و بالاتر باشد و این تست ۲ بار تکرار شود، تشخیص دیابت برای فرد داده می‌شود.

شایسته درخصوص انواع مختلف بیماری دیابت اظهار داشت: دیابت نوع یک که معمولا در کودکان و نوجوانان اتفاق می‌افتد و حدود ۱۰ درصد بیماران دیابتی را شامل می‌شود.

وی افزود: دیابت نوع ۲ که معمولا در بالغین اتفاق می‌افتد،  هرچند سن ابتلا به این نوع دیابت در کشور ما ۱۵ سال کاهش پیدا کرده و معمولا بیماری دیابت را در دهه پنج و ۶ زندگی می‌دیدیم اما حالا در دهه سه و چهار این بیماری را می‌بینیم و حتی در کودکان بیماری دیابت نوع ۲ شیوع پیدا می‌کند.

مدیر گروه بیماری‌های معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند گفت: نوع دیگر، دیابت بارداری است و به دلیل هورمون‌های خاصی که در دوران بارداری از جفت ترشح می‌شود، معمولا اتفاق می‌افتد و نوع چهارم هم انواع دیگر دیابت هستند که به دلیل سایر بیماری‌ها مثل بیماری‌های ژنتیک یا اختلالات دیگر ممکن است ایجاد شوند اما آنچه موضوع بحث است و هفته ملی دیابت به آن اختصاص داده شده، بیماری دیابت نوع ۲ است که ۹۰ درصد بیماران دیابتی را شامل می‌شود.

وی افزود: بیماری دیابت نوع ۲ با یک اختلال در تحمل گلوکز شروع می‌شود و حالتی که نسبت به انسولین ممکن است آن حساسیت لازم را نداشته باشند،  در برخی افراد کاهش ذخایر انسولین و در برخی دیگر گیرنده‌هایی که مسئول اتصال به انسولین هستند و باعث ورود گلوکز (سوخت اصلی سلول‌ها) به داخل سلول‌ها می‌شوند دچار اختلال و بیماری دیابت شروع می‌شود.

شایسته گفت: مهمترین علامت دیابت، بی‌علامتی است چون زمانی که علائم اصلی بیماری بروز پیدا می‌کند، یعنی دیابت از چند سال قبل شروع شده ولی علائم آنچنانی ندارد ولی وقتی که بیماری علامت‌دار می‌شود، معمولا با سه علامت اصلی پرادراری، پرنوشی و پرخوری بروز پیدا می‌کند.

وی اظهار داشت: علائم دیگری مثل ضعف، خستگی، دیر بهبود یافتن زخم‌ها و خارش در قسمت‌های مختلف بدن می‌تواند جزو نشانه‌های دیابت باشد و گاهی افراد با علائم اولیه مراجعه نمی‌کنند بلکه با عوارض دیابت یا عوارض ناشی از خود بیماری دیابت مانند تاری دید، درگیری کلیه یا درگیری اعصاب مراجعه می‌شود.

مدیر گروه بیماری‌های معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند افزود: دیابت نوع یک چون مربوط به تخریب سلول‌های تولیدکننده انسولین است، خیلی سریع کودک علامت‌دار می‌شود و معمولا در ۲ هفته کودک با علائم پرخوری، پرنوشی و پرادراری ممکن است مراجعه کند.

وی گفت: حتی با علائم دیگری که منجر به کاهش هوشیاری کودک می‌شود که متاسفانه دیابت نوع ۲ در کودکان به‌خصوص کودکانی که اضافه وزن دارند، روز به روز افزایش پیدا می‌کند.

شایسته افزود: کسانی که قندشان بین ۱۰۰ تا ۱۲۶ است اصطلاحا اختلال قند ناشتا دارند که اگر سبک زندگی خود را تغییر ندهند در پنج سال آینده به سمت دیابت واضح می‌روند.

۲۲ تا ۲۸ آبان ماه هفته ملی اطلاع‌رسانی دیابت با شعار «مراقبت دیابت، امروز بیشتر از همیشه» نام دارد.