حضور رهبر معظم انقلاب اسلامی پس از زلزله فردوس در سال ۱۳۴۷ برای خدمت رسانی به زلزله زدگان، الگوی عملی از حرکت جهادی و مردمی به شمار می‌رود که اولین اردوی جهادی در ایران نیز نام گرفته است.

شهریور سال ۱۳۴۷ زلزله‌ای در خراسان روی داد که در ۲ روز منطقه دشت بیاض، کاخک و فردوس را ویران کرد.

ابتدا باید دولت وقت با کمک‌های معیشتی و درمانی به مردم خدمت‌رسانی می‌کرد که در عمل این کار را انجام نداد و تنها برخی مسئولان رده چندم از منطقه بازدید کردند. مردم زلزله‌زده در پس حضور تبلیغاتی مقامات دولتی نیازمند مایحتاج اولیه‌ای بودند که هر کدام آنها نقش به‌سزایی در ادامه حیات‌شان داشت.

مردم داغدار و بی‌خانمان که ناامید شده بودند، اطلاع یافتند تعدادی طلبه جوان از مشهد برای امدادرسانی و ارائه خدمات در منطقه حاضر شده‌اند. ‌

آیت الله سید علی خامنه‌ای جوان ۲۹ ساله که مردم وی را خمینی صدا می‌زدند (از خاطرات مقام معظم رهبری)، به عنوان یک روحانی مردمی و دغدغه‌مند از مشهد به این منطقه آمدند.

ایشان به همراه جمعی از طلاب و همراهی سایر امدادگران و گروه‌های مردمی حدود ۲ ماه در فردوس ضمن جمع‌آوری کمک‌های مردمی، پایگاه امداد روحانیت را ایجاد کردند و اقدامات مهمی را در خدمت‌رسانی به مردم زلزله‌زده سامان دادند.

همراهی و همدردی رهبر معظم انقلاب روحانی جوان آن روزها، مرهمی بر آلام زلزله‌زدگان شد و این اقدام به عنوان اولین اردوی جهادی ایران یاد می‌شود.

به همین مناسبت پایگاه اطلاع‌رسانی KHAMNEIR.IR تصویری از دستخط رهبر انقلاب در ابتدای قرآن یکی از اهالی فردوس که پس از امداد و نجات مردم منطقه نگاشته شده بود را به همراه گزارشی کوتاه از این واقعه منتشر کرد.

در این روایت می‌خوانیم: ساعت ۲ بعدازظهر روز شنبه ۹ شهریور ۱۳۴۷ استان خراسان لرزید. مرکز زلزله در کاخک، بخش مرکزی شهرستان گناباد بود. این زلزله که به زلزله دشت بیاض و زلزله فردوس نیز شهرت یافت، منشا تحرکات مردم منطقه شد. «وقتی زلزله پیش آمد، ما از فرصت استفاده کردیم، با بعضی از دوستان تماس گرفتیم. گفتم می‌خواهیم برویم فردوس. بعضی از دوستان استقبال کردند. آقای طبسی، آقای هاشمی‌نژاد و گروهی از بازاریان علاقمند و عده‌ای از طلاب، ۱۰ الی ۱۵ تا ماشین و ۷۰ الی ۸۰ نفر آدم راه افتادیم و به طرف منطقه زلزله‌زده رفتیم.»

نام کاروان، «پایگاه امدادی روحانیت» بود. هر باری که از مشهد می‌رسید به این پایگاه ملحق می‌شد. ظرف سه روز ۱۲ کامیون کالا از راه رسید. دستگاه امنیتی خراسان از این تحرکات ناخشنود بود. می‌دانست که فعالیت امدادی روحانیون نه تنها عوایدی برای حکومت ندارد بلکه آنان با استفاده از این فرصت، ضعف کمک‌های دولتی را به رخ مردم منطقه خواهند کشید.

اکنون ۱۳ شهریور یادآور آن حضور آشنا و جهادی در فردوس است که سبب شد ایده برگزاری اجلاسیه جهادگران نیز در این شهرستان شکل بگیرد.

همزمان با برگزاری اجلاسیه ملی جهادگران که برنامه‌های ذیل آن از اوایل شهریور امسال در خراسان جنوبی به مرحله اجرا درآمد، ۱۳ شهریور به عنوان مبدا تشکیل گروه‌های جهادی در کشور معرفی شد که افتخار بزرگی برای خراسان جنوبی و شهرستان فردوس است.

معاون اول رئیس جمهور که میهمان ویژه رویداد ملی جهاد مقدس بود، گفت: یکی از افتخارات خراسان جنوبی این است که کار و جریان جهادی توسط مقام معظم رهبری از این منطقه شروع شد.

محمد مخبر اظهار کرد: جهاد کبیر که رهبر معظم انقلاب بیش از ۵۰ سال قبل در فردوس شروع کردند امروز نیز وجود دارد و در دولت سیزدهم اولین جلسه‌ای که خدمت ایشان بودیم ۲ نکته مهم فرمودند؛ یکی اینکه چشمتان به داخل باشد نه به بیرون و دوم اینکه خنثی‌سازی تحریم‌ها مورد توجه باشد.

وی افزود: باید بگوییم مقام معظم رهبری در سال ۴۷ نیز که برای امدادرسانی به زلزله‌زدگان در این منطقه حضور یافتند، نقشه دشمن را خواندند و خنثی کردند، امروز هم می‌بینید برای حل معضل کشور خنثی‌سازی تحریم‌ها را مورد تاکید قرار می‌دهند.

استاندار خراسان جنوبی امروز در پیامی به مناسبت سالروز استقرار پایگاه امدادی روحانیت به اهتمام مقام معظم رهبری نوشت: سیزدهم شهریورماه در تقویم مناسبت‌های استان خراسان جنوبی، روزی ویژه است که هرگز از خاطره مردم این دیار به ویژه اهالی متدین و ولایتمدار شهرستان فردوس پاک نخواهد شد.

جواد قناعت افزود: استقرار “پایگاه امدادی روحانیت” به تدبیر و همت ابرمردی در قامت یک طلبه جوان و صرفا برای جبران کوتاهی‌های دولت در خدمات رسانی به زلزله زدگانی که زیر بار از دست دادن خانمان خود، کمر خم کرده بودند، سنتی نیکو را در ایران اسلامی پایه ریزی کرد که با گذشت بیش از نیم قرن، هر روز کارآمدتر از قبل چتر خدمات خود را در دورافتاده‌ترین مناطق کشور پهن می‌کند و نقشی ارزنده در گسترش بسترهای رفاهی و در نتیجه مانایی جمعیت در روستاها دارد.

وی اظهار کرد: بدون تردید عظمت و شکوهِ خدمت رسانی در قالب اردوهای جهادی و با حضور آنان که بی هیچ چشمداشتی خود را خادم مردم می‌دانند، در وصف نمی‌گنجد و قلم از به تصویر کشیدن این تلاش‌ها و از خودگذشتگی‌ها قاصر است، اما منت خدای را که ذره‌ای از نیکی‌ها و نیکنامی‌ها در بارگاه بلندش گم و فراموش نمی‌شود.

فرماندار فردوس هم  درباره دستاوردهای اجلاسیه ملی جهادگران که سال گذشته در این شهرستان برگزار شد، گفت: این اجلاسیه موجب شد مقدمات برخی اقدامات جهادی در استان فراهم شود به طوری که فعالیت‌های عمرانی و جهادی متعدد عملیاتی شده است.

مهدی روشن از استقرار دبیرخانه دائمی جهاد مقدس در فردس خبر داد و افزود: طی یک سال گذشته پروژه‌های مختلفی در زمینه آبرسانی و مسکن محرومان در این شهرستان اجرا شده است.

وی گفت: تفاهم‌نامه‌هایی با قرارگاه حضرت ابوالفضل (ع) و امام حسن مجتبی (ع)، بنیاد علوی و بنیاد برکت منعقد شده که ساخت ۱۰۰ واحد مسکونی برای محرومان شهرستان فردوس از جمله این اقدامات است.

فرماندار فردوس ادامه داد: ۱۳ شهریور سالروز حرکت جهادی رهبر معظم انقلاب اسلامی در سال ۱۳۴۷ به عنوان روز «حرکت‌های جهادی و امداد مردمی» به تصویب شورای فرهنگ عمومی کشور رسید و برای ثبت در تقویم رسمی مورد تایید قرار گرفت.

وی با یادآوری رونمایی از کتاب «دوباره فردوس» در اجلاسیه ملی جهادگران گفت: تاکنون مسابقه کتابخوانی کتاب دوباره فردوس در ۱۵ استان کشور و نیز ۲ رویداد ملی در قم و تهران در زمینه تبیین این کتاب و فعالیت جهادی که رهبر معظم انقلاب در زلزله فردوس داشتند، برگزار شده است.

روشن اظهار کرد: اجلاسیه ملی جهادگران مقدمه‌ای برای آغاز فعالیت‌های گروه‌های جهادی در شهرستان و استان بود، امسال نیز فعالیت ۲ هزار جهادگر آغاز شد و اختتامیه آن در هفته دفاع مقدس برگزار خواهد شد.

به گفته وی تهیه مستندی توسط صدا و سیمای خراسان جنوبی برای تبیین جهاد مقدس و اجرای پروژه‌های جهادی در دستور کار قرار گرفته است.

فرماندار فردوس گفت: مبدا گفتمان فعالیت‌های جهادی در کشور شهریور سال ۱۳۴۷ است و امروز که به آن زمان مراجعه می‌کنیم این گفتمان تغییر نکرده لذا هرچه فعالیت‌های جهادی را براساس این گفتمان به جلو بیریم مشکلات کشور و مردم کمتر خواهد شد.

وی ادامه داد: آن روحیه جهادی که رهبری و مردم در شرایط سخت زلزله سال ۴۷ با تشکیل گروه‌های ۷۰ و ۸۰ نفره برای کمک رسانی به زلزله زدگان داشتند امروز مورد نیاز کشور است.

روشن گفت: دولت و رئیس جمهور همین روحیه را دارند و می‌طلبد دولتمردان و مسئولان کار جهادی را توسعه دهند تا مشکلات کمتر شود.

وی افزود: هویت تاریخی که برای شهرستان فردوس به عنوان مبدا حرکت‌های جهادی با حضور رهبر معظم انقلاب، تایید شد باید مورد توجه قرار گیرد.

فرماندار فردوس اظهار کرد: توجه به الگوی مدیریتی کار جهادی سال ۴۷ و خواندن کتاب دوباره فردس می‌تواند به ما کمک کند تا کار جهادی را گسترش دهیم.

امام جمعه فردوس هم گفت: دلیل اینکه ما به یاد شخصیت‌ها هستیم و ایام الله را زنده نگه می‌داریم این است که در این روزها نشانه‌ای از قدرت خدا بر بندگانش پدیدار می‌شود.

حجت‌الاسلام محمد شاکری افزود: ۱۳ شهریور سال ۴۷ پس از زلزله مهیب فردوس، رهبر معظم انقلاب که آن زمان ۲۹ سال بودند به همراه تعدای از طلاب برای خدمت رسانی به مردم زلزله زده در منطقه حضور یافتند و این کار بزرگ و حرکت جهادی در خدمت به مردم بود.

وی یادآور شد: این حرکت جهادی تسکینی به لحاظ روحی برای مردم داغدیده منطقه بود و از طرفی الگویی است برای کسانی که می‌خواهند کار جهادی انجام دهند.

امام جمعه فردوس اظهار کرد: امروز پیشرفت کشور در گرو کار جهادی است که باید ابتدا از مسئولان آغاز شود تا شاهد پیشرفت همه جانبه کشور باشیم.

سال گذشته همزمان با پنجاه و چهارمین سالگرد زلزله فردوس و حضور جهادی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در این منطقه، از کتاب «دوباره فردوس» که روایتی از اولین اردوی جهادی جوانان انقلابی است، رونمایی شد.

این کتاب به قلم سید علیرضا مهرداد نوشته شده و برای اولین بار، خاطرات منتشر نشده از رهبر معظم انقلاب در موضوع حضور ایشان در زلزله فردوس در این کتاب ۲۴۰ صفحه‌ای گنجانده شده است.

استان خراسان جنوبی ۱۱ شهرستان دارد و مرکز شهرستان فردوس در ۲۰۰ کیلومتری بیرجند است.