به قلم مهدیه سعیدی کارشناس ارشد  مدیریت گردشگری 

گردشگری یکی از پویاترین فعالیت های اقتصادی حاضر است که در توسعه پایدار محلی نقش مهمی دارد. این صنعت از طریق ترکیب وبه کارگیری همزمان منابع داخلی وخارجی، منافع اقتصادی، اجتماعی، زیست شناسی و فرهنگی زیادی را به همراه دارد. میان گردشگری، ثبات و توسعه امنیت، رابطه ای تعریف شده وجود دارد.چرا که توسعه زیر ساختهای گردشگری، همکاری دستگاه های فرهنگی و تبلیغات مناسب و مشارکت گسترده دستگاه های امنیتی و اطلاعاتی همزمان با توسعه گردشگری، توسعه امنیت ملی را نیز به همراه خواهد داشت.بین گردشگری و امنیت رابطه ای تنگاتنگ و مستقیم با یکدیگر وجود دارد.

گردشگر: کسی که حداقل یک شب در یک اقامتگاه عمومی یا خصوصی در محل مورد بازدید، به سر برد .

گردشگری: به جابجایی موقت مردم به مکانی خارج از محل زندگی و کار معمولی شان اطلاق شده است، به طوری که مسافران در مدت اقامت خود در مقصد فعالیت هایی انجام می دهند و برای رفع نیازهای آن ها تسهیلات ویژه ای فراهم می شود.

امنیت: امنیت عبارت از تضمین رفاه آتی است.

امنیت اجتماعی: امنیت اجتماعی در برخی از متون«تامین اجتماعی» ترجمه شده است در واقع حکایت از حفظ فرد در مقابل خطراتی دارد که اجتماع آن را برای افراد رقم میزند، فرد را در مقابل خطراتی که مسبب آن زندگی جمعی است همانند: بیکاری، فقر، گرسنگی، عدم دسترسی به بهداشت، آموزش و پرورش و… حکایت میکند، این واژه با مقوله امنیت و در مطالعات امنیت ملی و اجتماعی بسیار فاصله دارد از طرفی میتوان امنیت اجتماعی را اینگونه تعریف میکند؛ ” امنیت اجتماعی به قابلیت حفظ الگوهای سنتی زبان، فرهنگ، مذهب، و هویت و عرف ملی با شرایط قابل قبولی از تحول مربوط است.

امنیت اجتماعی و گردشگری:

در این خصوص می توان گفت به طور کلی امنیت اجتماعی  به قلمروهایی از حفظ حریم فرد مربوط می شود که به نحوی در ارتباط با دیگر افراد جامعه هستند و به نظام سیاسی و دولت مربوط میشوند. این قلمروهامی توانند زبان، نژاد، قومیت ، اعتبار، نقش اجتماعی، کار، درآمد، رفاه، مشارک سیاسی، آزادی، اعتقاد و … باشند. مهمترین شاخص های اجتمای برای تامین امنیت گردشگری پایدار عبارتند از:

• واکنش ساکنان محلی به گردشگری و گردشگر؛ ۲- تعدادشکایات ناشی از گردشگر و فعالیت های گردشگری؛ ۳- میزان جرایم صورت گرفته در مخالفت با گردشگران و صنعت گردشگری توسط مردمان بومی و غیر بومی؛ ۴- میزان انحراف های اجتماعی و اخلاقی در ارتباط با گردشگری و…

—————————————————————–

امنیت جانی:

هر گونه تهدیدی که علیه جان انسان ها وجود داشته باشد امنیت جانی آن ها را از بین می برد. بنابراین شرایط احساس امنیت جانی شرایطی است که هیچ گونه تهدیدی علیه جان افراد جامعه وجود نداشته باشد.از مهمترین اولویت های امنیت جانی می توان ضرب جرح جزیی، ضرب و حرج های شدید و یا، قطع عضو، قتل، تجاوز به عنف و تجاوز به کودکان، آدم ربایی و بچه دزدی، قاچاق زنان و کودکان، ناتوان سازی های جسمانی، آلوده سازی های بدنی و آسیب رسانی های بدنی را نام برد.

——————————————————————–

امنیت مالی:

منظور از احساس امنیت مالی این است که دارایی و اموال افراد تا چه حد در امنیت است، تا جایی که این دارایی ها مورد تهدید قرار نگیرد. از اولویت های دیگر و در درجه بعد از اولویت جانی برای افراد و آحاد اجتماع، امنیت در حوزه مالی و اقتصادی است. طبیعی است که مردم پی از جان و امنیت جانی خود، بیش از هرچیز دیگری به مایملک خود می اندیشند.

———————————————————————-

 امنیت روانی گردشگری:

احساس امنیت روانی، حاصل اعتماد به تعاریفی از زندگی است که هویت و هستی انسان بر مبنای آن سامان می گیرد و این احساس در خانواده پی ریزی شده و بر پایه اعتماد بنیادینی، ریشه در لطف و محبت بی دریغ والدین، به ویژه مادر دارد، احساس  امنیت دارای ویژگی هایی به شرح زیر می باشد.

احساس امنیت ذهنی است-احساس امنیت به خودی خود قابل تعریف نیست و بر مبنای بود و نبود خطر، قابلیت تعریف میابد.  احساس امنیت یک فرایند است، در طول زمان جریان دارد و در هر لحظه بر اساس برآورد خطر تغییر می پذیرد. این وجه امنیت (ذهنی) مهمتر از جنبه عینی آن است. احساس امنیت ضمن اطمینان به شناخت ها، هستی شناختی فرد را سامان میبخشد و پایه و بنیان وجود آدمی را در می نورد. مساله بسیار مهمی که در صنعت گردشگری وجود دارد احساس ترس از حوادث و وقایعی است که تحت عنوان جرم ممکن است علیه گردشگر اتفاق افتد و بار روانی بسیار بالایی را برای گردشگران داشته باشد. علت اصلی احساس ترس و نداشتن امنیت در نزد گردشگران ممکن است به دلیل حوادث و اتفاق های گذشته در آن مکان باشد. که این مساله همیشه در ذهن گردشگر باقی خواهد ماند که در این مکان و در چه سالی اتفاق ها و ناامنی علیه گردشگران اتفاق افتاده است.

امروزه مهمترین عاملی که بر روی امنیت روانی گردشگران تاثیر گذار بوده، فعالیت ها، تبلیغات رسانه ها و شبکه های بین المللی است. با توجه به اینکه اکثر این شبکه ها در اختیار کشورهای قدرتمند اقتصادی و سیاسی جهان هستند، به راحتی می توانند علیه کشورهایی که همگام با سیاست آنها نیستند تبلیغات رسانه ای به راه اندازند.

———————————————————————–

 امنیت فرهنگی:

واژه “ culture”  یا همان فرهنگ که از زبان کلاسیک لاتین ریشه میگیرد نخست در آلمان به کار برده شده اما نه به معنای امروزی بلکه به معنی کشت و کار و بهسازی. در واقع یکی از عوامل اساسی که باعث پیدایش مفهوم تازهای برای فرهنگ شد پدید آمدن مفهوم پیشرفت در تاریخ بود. در دوره رنسانس بر خلاف دورههای پیش این احساس در افراد به وجود آمد که انسان ناخواسته به چیزهای بزرگ و تازهای دست یافته و پیشرفت زیادی کرده و علت آن هم خرد ورزی و همه گیر شدن روشن اندیشی بود. فرهنگ به معنای الگوهای رفتاری آموخته شدهای است که از نسلی به نسل دیگر یا گروهی به گروه دیگر منتقل میشود و بر پایه واقعیتهای ذهنی و اجتماعی شکل میگیرد” فرهنگ در نمادهایی از جلوههای گوناگون، انعکاس (بازتابش) زندگی دیرینه در انسان های امروزی است.

مصونیت فرهنگ فرد و جامعه از هرگونه تعرض و تهدید را امنیت فرهنگی می نامند. به عبارت دیگر امنیت فرهنگی عبارت است از ایجاد وضعیت مطمئن، آرام بخش و خالی از هرگونه تهدید و تعرض می باشد که انسان نسبت به دین و افکار، اخلاق، آداب و رسوم، باورها و ارزش ها، میراث فرهنگی، آثار ادبی و… تدارک دیده است. به خاطر نقش و جایگاهی که فرهنگ در هویت و موجودیت انسان و پیشرفت جوامع بشری دارد و نیز به خاطر نفوذ گسترده و موثر فرهنگ به همه ابعاد زندگی بشر اعم از فردی و جمعی، مادی و معنوی، روحی و جسمی و همچنین تاثیری که مسائل فرهنگی بر سایر بخش ها دارد تامین امنیت فرهنگی از موقعیت و حساسیت بیشتری برخوردار است. بر این اساس ارتقای فرهنگی موجب میشود تا امنیت اجتماعی افزایش پیدا کند و با افزایش امنیت اجتماعی موجبات افزایش امنیت اقتصادی و سیاسی هم فراهم می شود. از طرف دیگر دستیابی به امنیت ملی زمانی است که امنیت تک تک افراد جامعه تضمین شود و نخستین گام در جهت تامین امنیت افراد تامین امنیت فرهنگی و روانی است.

پیشنهادات اجرایی

• تقویت فرهنگ بومی از طریق مدارس و دانشگاهها و … جهت همکاری با گردشگران داخلی و خارجی
• برقراى امنیت اجتماعى، امنیت راهها و امنیت سیاسى.
• گسترش فرهنگ گردشگری ازطریق توسعه مراکز علمی گردشگری
• توسعه تبلیغات از طریق رسانه سنتی و رسانه های الکترونیکی جدید مثل ماهواره و اینترنت
• برگزاری دوره های آموزشی رایگان در زمینه گردشگری برای عموم شهروندان و بازاریان
• از انجایی که گردشگران و افراد جامعه میزبان هر دو گروه مشتاق این هستند تا از فرهنگ و آداب و رسوب یکدیگر آگاه شوند این امر ممکن است سبب دوستی و ارتباط آنان بایکدیگر شود اما بهتر است برای جلوگیری از سوءاستفاده هر کدام با افراد غریبه کمتر و در حد آگاه شدن از آداب و رسوم ارتباط برقرارشود.
• مشارکت مردمی و بخش خصوصی در تامین امنیت و رفاه گردشگری از طریق فرهنگ سازی مطلوب و عرضه خدمات مناسب به گردشگران.
• توجه به نورپردازی شهری، علاوه بر احیای بافت شهری در شب و ایجاد خاطره ذهنی مناسب در گردشگران، می تواند از طریق تأثیرگذاری در امنیت و نیز افزایش زمان گردشگری شهری و در صورت بهره گیری مناسب به عنوان یک جاذبه گردشگری مورد بهره برداری قرار گیرد.
• بسط و گسترش خطوط ارتباطی و استفاده از وسایل مدرن حمل و نقل ،توسعه خدمات هواپیمایی و فرودگاهی، وبهبود تاسیسات بهداشتی و شبکه های آب و……
• آشنایی راهنمایان تور با مسائل امنیتی به خصوص در زمینه تورهای طبیعت گردی و کویرنوردی به همراه داشت جی پی اس توسط راهنمایان .
• تامین امنیت برای گردشگران در ساعات های خلوت وکم تردد در بافت های تاریخی.
• پلیس باید با برخورد قاطع با اوباش و برهم زنندگان نظم و امنیت مردم، در ارتقاء امنیت اجتماعی ذهنی و عینی تلاش نماید؛