جاده باریک، و دوطرفه همراه با پیچ هایی تند وملایم مرا به طرف مرز ماهیرود میبرد، اگرچه برای رسیدن به مرز ماهیرود از سربیشه، یک ساعت ونیم زمان لازم است اما شلوغی جاده وتردد کامیون تریلی … زمان را اندکی به دراز میکشد.

به خوبی می توان رونق تجارت را از همین مسیر پر تردد فهمید، خودرو در نقطه ایست وبازرسی توقف می‌کند،چرا که باید قبل از ورود به حریم مرز،به دقت بررسی شویم.

گرچه باد همچون گذشته در فضای سایت مرزی میرقصد وگاه قدرت دید را از حاضران می‌گیرد،اما آسفالت محوطه امکان بلند شدن گردوخاک را گرفته وشرایط نسبتا خوبی حاکم است.

حضور صدها کامیون وتریلر در مرز که یکی امده ویکی می‌رود، نمادی بارز از توسعه تجارت در این نقطه مرزی است همه چیز مرتب است اگر چه شلوغ است اما نظم خاصی برفعالیت تجار حاکم بوده وروال به خوبی صورت می‌گیرد.

در سرما ودر گرما فرقی ندارد، بازار صادرات در مرز ماهیرود رونق دارد،صف کامیون‌ها در دو سمت مرز نشان از رونق صادرات در این روزها دارد،صادراتی که هم برای ایران وهم برای افغانستان منفعت اقتصادی دارد.

اینجا روند صادرات پر رونق است وتاکنون نه تحریم ونه مسائل داخلی افغانستان نتوانسته این تجارت پرسود را که هم برای ایران وهم افغانستان نفع دارد،از بین ببرد. کامیون‌های ایرانی با بار کاشی،سرامیک، کود شیمایایی،خوراک دام،شیشه، آهن آلات وسیمان وارد پایانه مرزی ماهیرود می‌شوند ودر ان سوی میدان،کامیون‌های افغان نیز منتظر بارگیری این کالاها وارسال ان به کشورشان هستند.

با یکی از تجار ایرانی به گفتگو نشستم،او به خبرنگار ما گفت: خدا را شاکریم که این مرز فعال است ورونق در مرز ماهیرود به جدی است که ماهی دو تا سه برابر مواد پتروشیمی را برای تخلیه به مرز ماهیرود می اوریم.

وی با بیان اینکه ما در بسته بندی وکیفیت محصولاتمان وهمچنین در شناخت بازارهای افغانستان مشکل نداریم افزود:خدا را شاکریم که سفره ای در مرز پهن شده است وما وجمع زیادی از مردم میتوانیم رزق وروزی مان را از اینجا تامین کنیم.

یکی از تجار افغانستانی هم به خبرنگار ما گفت: در مرز ماهیرود هیچ مشکلی برای صادرات وواردات نیست وآمده ایم تا گازوئیل را وارد تانکرها کرده وبه شهر هرات ببریم.

وی افزود:رونق صادرات در ایم مرز خیلی از جوانان افغانستانی و ایرانی همجوار مرز را صاحب شغل کرده است و کار و بار در این مرز در تمامی روز‌های هفته برقرار است.

یکی دیگر از تجار افغانی هم گفت: کالا‌های ایرانی بسیار باکیفیت و در بازار افغانستان مشتری پسند است. سه هزار کارگر افغانستانی و ایرانی در اینجا با هم مشغول به کار هستیم و هیچ مشکلی هم نداریم.

احمدی گفت: من هر روز برای تخلیه و بارگیری کالا‌ها به اینجا می‌آیم و خدا را شکر می‌کنیم که با رونق صادرات، رزق و روزی ما هم به دست می‌آید.

حالا مجموعه مرزی ماهیرود حالا در سایه امنیت و زیرساخت‌های گمرکی به منطقه‌ای جذاب برای سرمایه گذاری تجار و فعالان افغانستانی و ایرانی تبدیل شده است. گویی مسئولان طی چند سال گذشته، برنامه‌ریزی بسیار مطلوبی داشته و برای همه چیز اعم از مجهز کردن مرز به دستگاه آتش‌نشانی، ایکس‌ری، سامان‌دهی کارگران، تأمین برخی امکانات رفاهی و آسفالت محوطه چاره‌اندیشی کرده و در میدان عمل پیاده‌سازی کرده‌اند. نتیجه توجه مسئولان به رشد صادرات در منطقه ویژه اقتصادی، بازارچه، گمرک و پایانه شده و تداوم این نگاه، خبرهای خوشی برای تجار ایرانی و خارجی صادر می‌کند.

تاسیس بازارچه های مرزی یکی از شناخته ترین روشهای توسعه اقتصادی نواحی مرزی به حساب می آید که توانسته است تحول شگرفی در تولید، اشتغال، تثبیت جمعیت،افزایش درآمد ودر نهایت توسعه وامنیت پایدار را در این مناطق ایجاد کند.

این روزها از بازارچه‌های مرزی خراسان جنوبی به عنوان دروازه‌های طلایی استان یاد می‌شود که نقش بسیار مؤثری در حفظ حیات این استان کویری ایفا می‌کنند. خوشبختانه سیر صعودی نمودار پیشرفت‌ها در نوار مرزی و اجرای پروژه‌های زیرساختی ریز و درشت نه تنها مرزنشینان را نسبت به آینده‌ای درخشان امیدوار کرده، بلکه روزهایی شیرین برای رونق تجاری و اقتصادی استان را نوید می‌دهد.

مرزها دارای اهمیت بسزایی در توان اقتصادی و میزان مبادلات بازرگانان کشورهای مختلف با یکدیگر هستند و بدیهی است توجه به آنها تاثیر مستقیمی بر اشتغال و تولید و مبادلات تجاری خواهد داشت. در این راستا توجه به مقوله مرزها یکی از مهمترین نقش ها را در رونق اقتصادی ایفا می نماید. با توجه اینکه استان خراسان جنوبی، سومین استان پهناور کشور بوده و دارای گستردگی زیادی می باشد، این امر موجبات ایجاد ۱۰ واحد گمرکی در این استان را موجب شده است. در این بین، مرز ماهیرود، به عنوان یکی از مهمترین مرزها با کشور افغانستان، از تبادلات تجاری بسیار مطلوبی برخوردار بوده که عمده کالاهای صادراتی استان، از این مرز، به کشور افغانستان صادرات می شود.

استان خراسان جنوبی نیز خطه ای است مرزی که بیش از آنکه داشته ها و باورهایش در اذهان عمومی انعکاس پیدا کند بر محرومیت آن تاکید کرده اند و از مسیرهای طی نشده اش گفته اند. این گزارش بدنبال این است که رونق مرز در این استان را بررسی و ارزشی که مرزهای این استان با کشور افغانستان در اقتصاد کشور داشته، سخن بگوید.

خراسان جنوبی با داشتن ۳۳۰ کیلومتر مرز مشترک با کشور افغانستان، از گذشته های دور تا کنون به واسطه کوتاهی مسافت با استان های کشور همسایه از قرابت های فرهنگی، اجتماعی، مذهبی و تجاری برخوردار بوده است.

افغانستان، یکی از مهمترین شرکای تجاری جمهوری اسلامی ایران است و گمرکات مرزی ماهیرود در خراسان جنوبی و دوغارون در خراسان رضوی و میلک در استان سیستان و بلوچستان، سه محور و معبر مهم صادراتی کالا به این کشور هستند.

در خراسان جنوبی از ۴ بازارچه مرزی ماهیرود، دوکوهانه، گلورده و یزدان، گمرک مرزی ماهیرود بار اصلی صادرات کالا به افغانستان را به دوش می‌کشد و نزدیک به ۵۰ درصد صادرات کالاهای ایرانی به افغانستان از این بازارچه ها روانه بازارهای افغانستان می شود. ماهیرود یکی از مهمترین دروازه های ورود به بازار افغانستان است که همه روزه شاهد رفت و آمد کامیون ها و تریلی ها در این مرز هستیم.

در قالب تور رسانه ای که به ابتکار اقتصاد دارایی استان برگزار شد، از پروژه های خارجی منطقه ویژه اقتصادی سایت مرزی ماهیرود بازدید کردیم.

اولین پروژه، استخراج رمزارز است که حدود یک ماه قبل عملیات اجرایی آن شروع و پایان کار هم ۱۸ ماه پس از شروع عملیات است میزان سرمایه‌گذاری این پروژه نیز ۲ میلیون دلار است اما سرمایه‌گذار در برنامه دارد تا ۴ میلیون دلار دیگر هم سرمایه‌اش را افزایش دهد.

یاسر پراور نماینده این واحد تولیدی به خبرنگاران گفت: میزان اشتغال این پروژه نیز ۴۰ نفر به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم است.

در ادامه سفر به مرز و گشت‌وگذاری در واحدهای تولیدی سرمایه‌گذاری خارجی سری هم به قدیمی‌ترین واحد تولیدی سرمایه‌گذاری خارجی مرز ماهی رود می‌زنیم و آن واحد بسته‌بندی سیمان تولیدی خراسان جنوبی به افغانستان است و آن طور که محسن پردل، نماینده این واحد تولیدی به خبرنگاران گفت: واحد بسته‌بندی سیمان سال ۹۶ با سرمایه‌ای بالغ بر ۲ میلیون دلار راه‌اندازی شد و با ورود این واحد به چرخه تولید زمینه اشتغال ۳۰ نفر افغانستانی و ایرانی به‌صورت مستقیم فراهم آمد.

دیگر واحد تولیدی صادراتی آن هم با سرمایه‌گذاری خارجی واحد تولید هیدروکربن سبک‌وسنگین است که یک سال و نیم پیش عملیات اجرایی آن آغاز شده و سه ماهی هم است که وارد گردونه تولید شده است..آن طور که علیرضا شریفی، مسئول این واحد تولیدی نیز گفت: گام دوم یا همان طرح توسعه این واحد تولیدی نیز یک ماه آینده شروع می‌شود.

وی میزان سرمایه‌گذاری در این واحد ذخیره‌سازی و تران شیب سوخت را نیز یک میلیون و ۶۰۰ هزار دلار اعلام کرد و ادامه داد: حدود ۲۰ نفر هم در این واحد تولیدی مشغول به کارند.این واحد تولیدی که همه امکانات و تجهیزات برای مقابله با اطفای حریق برخوردار است.

آن طور که سرپرست امور اقتصادی وسرمایه گذاری منطقه ویژه اقتصادی خراسان جنوبی گفت: برای این که در هنگام نصب تجهیزات و امکانات اتفاقی رخ ندهد زمین بافاصله خیلی دورتر برای این تجهیزات در نظر گرفته شده که بعد از آماده‌شدن به محل نصب منتقل می‌شود.

واحد دیگری که اهالی رسانه از آن بازدید دارند مربوط به میعانات گازی و سوخت است و آن طور که مهدی حیاتی، نماینده سرمایه‌گذار اعلام کرد: میزان سرمایه‌گذاری این واحد تولیدی نیز یک میلیون و ۲۳۰ هزار دلار است و با اشتغال‌زایی مستقیم ۷ نفر که تا از این افراد افغانستانی و بقیه ایرانی هستند.

به گفته وی این پروژه که از سال ۹۷ شروع شده حدود ۴ سال است که صدور گاز به کشور افغانستان دارد.

مدیرکل امور اقتصادی و دارایی خراسان جنوبی نیز از دریافت مدارک این واحد سرمایه‌گذاری خارجی و ارسال آن به پایتخت خبر داد و گفت: در آینده نزدیک مجوز سرمایه‌گذاری این واحد تولیدی نیز از سوی مرکز سرمایه‌گذاری خارجی کشور صادر می‌شود.

به گفته وی یکی دو پروژه هم در ماه‌های آینده موفق به دریافت مجوز سرمایه‌گذاری می‌شوند. میزان سرمایه‌گذاری خارجی انجام شده در مرز ماهی رود ۱۰.۶ میلیون دلار است که اشتغال واحدهای فعال و واحدهای که گام توسعه‌ای را در دستور کار دارند به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم به ۲۵۰ نفر می‌رسد.