توشته : امیرشاهین نایبی فر- ایرنا

خراسان جنوبی ۳۳۱ کیلومتر مرز مشترک با کشور افغانستان دارد که اگر زمینه استفاده از این ظرفیت ایجاد شود به تنهایی امکان توسعه منطقه در همه شاخص ها فراهم می شود.

خراسان جنوبی از طریق چهار شهرستان مرزی سربیشه، درمیان، نهبندان و زیرکوه دارای مرز مشترک با افغانستان است که توسعه صادرات و واردات و بازارچه های مرزی این مناطق یکی از راه های توسعه اقتصادی و اجتماعی استان است هرچند مهم ترین راه توسعه خراسان جنوبی توجه به ترانزیت و حمل و نقل از طریق ایجاد جاده ماهیرود به سمت فراه افغانستان به شمار می رود.
منطقه ماهیرود دارای یک بازارچه مرزی به نام «میل ۷۸» است که در فاصله ۲۴۰ کیلومتری شهر بیرجند و ۱۴۰ کیلومتری شهر سربیشه قرار دارد، این بازارچه با شهر فراه مرکز استانی به همین نام در افغانستان ۱۵۰ کیلومتر فاصله دارد.
بدیهی است اگر جاده مرزی ماهیرود به فراه افغانستان تکمیل شود به زودی شاهراه ترانزیتی اتصال ایران به آسیای میانه در استان ایجاد و از سراسر ایران، برای ترانزیت به کشورهای افغانستان، ازبکستان، تاجیکستان، قرقیزستان و … از این شاهراه حمل و نقل می شود که توجه همه مسئولان کشوری به این منطقه مضاعف شده و توسعه استان خراسان جنوبی به یک خواست ملی و نه استانی تبدیل می شود.
موضوع راه آهن و آب همچنان از مهمترین اولویت های خراسان جنوبی است اما با توجه به هزینه بالایی که تامین این دو زیرساخت برای دولت و کشور دارد امکان ایجاد این زیرساخت ها در کوتاه مدت وجود نداشته و بهتر است مسئولان استانی و نمایندگان خراسان جنوبی در مجلس شورای اسلامی با همدلی و هم افزایی با یکدیگر، بیشترین تلاش خود را برای تکمیل جاده ماهیرود به فراه بگذارند تا توجه کل کشور به این منطقه جلب شود.
بی تردید ایجاد ترافیک ترانزیتی در این بخش زمینه تسریع دیگر پروژه های زیرساختی مثل انتقال آب به خراسان جنوبی از دریای عمان و احداث راه آهن را فراهم کرده و اجرای هر نوع پروژه زیرساختی دیگر را هم به لحاظ کارشناسی توجیه پذیرتر می کند.
اکنون خراسان جنوبی در بخش تولید ناخالص جزو ضعیف ترین استان ها بوده و به عبارتی برچسب محرومیت را کماکان بر پیشانی خود دارد، اما مزیت هایی که بر تارک این استان می درخشد نوید دهنده این امید است که توسعه خراسان جنوبی و قرار گرفتن در ردیف استان های مطرح کشور کار دشواری نیست فقط باید اولویت سنجی صحیح در نیازها انجام شود.
معدن از دیگر قابلیت های استان است و تنها ذخایر منیزیت ایران در بیرجند و سربیشه مربوط به خراسان جنوبی است و بزرگ ترین ذخیره و تنها معدن آزبست ایران «معدن حاجات نهبندان» بوده و ذخایر و معادن مهم بنتونیت در شهرستان فردوس، گرانیت در شهرستان بیرجند و سربیشه، گل سفید در شهرستان بیرجند، بازالت شهرستان سربیشه، معادن سنگ در بشرویه مورد بهره برداری قرار می گیرد که می تواند منبع مهمی برای تجارت به ویژه صادرات به کشورهای اطراف باشد.
یکی دیگر از مهم ترین معادن خراسان جنوبی، معدن مس قلعه زری واقع در جنوب غرب استان در شهرستان خوسف است که به علت عیار طلای بالای آن در جهان شناخته شده است.
معادن ارزشمند زغال سنگ طبس هم از ظرفیت های استان است و شهرستان طبس را در ردیف یکی از غنی ترین مناطق کشور به لحاظ ثروت ملی قرار داده است.
کشاورزی از دیگر ظرفیت های استان از گذشته بوده چون این استان به لحاظ شرایط اقلیمی منحصر به فرد است و با وجود خشکسالی های متوالی، محصولات راهبردی و دارای شهرت جهانی از قبیل عناب، زرشک و زعفران را دارد که در صورت ایجاد بسترهای لازم از کالاهای پرمصرف صادراتی است.
امروز با مشخص شدن ظرفیت های خراسان جنوبی می توان ادعا کرد که این استان به لحاظ بالقوه از ثروتمندترین استان های کشور است و تنها برنامه ریزی و مدیریت صحیح می تواند در مدت زمان کوتاهی چهره این استان مرزی را متحول کند.
با وجود همه ظرفیت های عظیم در کشاورزی، معدن و تولید بالاترین نقطه قوت خراسان جنوبی مرز مشترک با افغانستان است و به نظر می رسد اگر مسئولان تلاش خود را برای تسریع در ایجاد راه ماهیرود به فراه افغانستان، مضاعف کنند و این شاهراه ترانزیتی اتصال ایران به آسیای میانه ایجاد شود خود به خود دیگر ظرفیت های استان و منطقه شرق کشور شکوفا می شود.