نویسنده مقاله: رویین  راستکار
بازارچه‌های مرزی خراسان جنوبی که در گذشته رتبه‌های اول تا سوم را در زمینه صادرات داشته‌اند امروز با تعطیلی از طرف افغانستان رونق خود را از دست داده است. سالهاست برخی‌ از این بازارچه‌ها از جمله بازارچه ماهیرود شهرستان سربیشه دایر و فعال هستند و برخی دیگر از جمله یزدان شهرستان زیرکوه و گلورده شهرستان درمیان به فعالیت‌های تجاری خود لنگان لنگان ادامه می‌دهند تا اینکه مدتیست به صورت کلی افغانستان قفل بی‌مهری بر در این بازارچه‌ها زده است.
در تمامی کشورهای جهان به مرزهای مشترک بین کشورها به عنوان فرصت نگاه می‌شود چرا که به اذعان کارشناسان نقاط مرزی معمولا فرصت‌های اقتصادی مطلوبی هستند که با راه‌اندازی بازارچه‌های مرزی و رونق اقتصادی و بازرگانی می‌توانند نقش موثری در اقتصاد کشورها ایفا کنند.
بازارچه مرزی یزدان
بازارچه مرزی یزدان در فاصله ۸۰ کیلومتری بخش زیرکوه قائن و در ۱۶۴ کیلومتری شهرستان قاین و در ۲۷۰ کیلومتری مرکزی استان قرار دارد و فعالیت خود را از سال ۷۲ شروع نموده است و نزدیکترین شهرهای کشور افغانستان به مرز عبارتند از روستای کلاته نظر در ۲ کیلومتری با جمعیتی بالغ بر ۵۰۰۰ نفر و شهرستان های هرات، شیندند، انار دره و ادرسکن.
بازارچه مرزی دوکوهانه
این بازارچه در سال ۱۳۷۳ تأسیس گردید و از لحاظ موقعیت جغرافیایی در فاصله ۱۱۳ کیلومتری شهرستان نهبندان و فاصله آن تا مرکز استان ۳۰۵ کیلومتر می باشد. بازارچه با سه ولایت نیمروز، فراه و هرات افغانستان مرتبط است که فاصله آن با ولایت فراه ۱۵۰ کیلومتر و هرات ۴۰۰ کیلومتر می باشد. رویه های گمرکی جاری شامل صادرات و واردات قطعی می باشد. اقلام عمده صادراتی این بازارچه عبارتند از فرش ماشینی، سیمان، پوره گوجه فرنگی، پروفیل، آب نبات، انواع مصنوعات پلاستیکی، نخ، تشک و البسه و سایر اقلام کالایی است. همچنین از اقلام وارداتی آن می توان به شاهدانه، چوب سریش و اسپند اشاره کرد.
بازارچه مرزی گلورده (میل ۷۳)
بازارچه مرزی میل ۷۳ در فاصله ۱۷۰ کیلومتری شهرستان بیرجند و ۷۵ کیلومتری شهر اسدیه و در مجاورت پاسگاه مرزی میل ۷۳ در زمینی به مساحت ۶ هکتار از سال ۷۲ فعالیت خود را آغاز نموده که از همان ابتدا یکی از بازارچه های موفق خراسان و شرق کشور بوده است. بازارچه مرزی میل ۷۳ در فاصله ۱۲۰ کیلومتری شهر انار دره و فاصله ۱۷۰ کیلومتری شمال غرب شهر فراه و ۱۷۰ کیلومتری جنوب غرب شهر شیندند افغانستان واقع می باشد، بیشترین کالاهای صادره از این بازارچه به استان های قندهار، کابل و استان های مرکزی افغانستان حمل می گردد.
بازارچه مرزی ماهیرود (میل ۷۸)
این بازارچه در فاصله ۲۴۰ کیلومتری شهرستان بیرجند و در فاصله ۱۴۰ کیلومتری شهرستان سربیشه واقع گردیده است و فعالیت خود را رسماً از تیرماه ۸۲ شروع نموده است و از نظر موقعیت جغرافیایی در فاصله ۱۵۰ کیلومتری استان فراه افغانستان قرار دارد و شهرهای مجاور بازارچه شامل: شهرستان قلعه کاه، کین، جوین، اناردره، خاک سفید، چین و بکوا می باشد. رویه های فعال در گمرک میل ۷۸ شامل صادرات قطعی، صادرات مشتقات نفتی، ورود و خروج موقت مسافری است.
پنجم بهمن ماه ۹۳ بود که چهار بازارچه مرزی خراسان جنوبی از جانب افغانستان تعطیل اعلام شد اما این کشور تصمیم گرفت بازارچه ماهیرود که در جوار گمرک رسمی بود، فعال باشد.
با توجه به موقعیت راهبردی خراسان جنوبی به عنوان پل ارتباطی بین ایران، افغانستان و شرق ایران بازارچه های مرزی می تواند نقش موثری در رونق اقتصادی، اشتغال و توسعه زیرساخت ها داشته باشد.
اگر دولت افغانستان برای ایجاد گمرک در یکی از مرزها و معابر سه گانه استان اعلام آمادگی کند، می تواند از ظرفیت بازارچه یزدان که از نظر گمرک جمهوری اسلامی ایران گمرک بوده و در چارت سازمانی ما نیز گمرک تعریف شده استفاده کند.
اکنون دولت افغانستان به این نتیجه رسیده است که افزایش تعداد معابر برای آنها منافع ملی و منطقه ای دارد و افزایش درآمدهایشان را به دنبال خواهد داشت.
امید است در سایه حمایت و پیگیری های استاندار وسایر مسئولین محترم اقتصادی استان شاهد شکوفایی و رونق اقتصادی دراین بخش باشیم.