ساسان شاه ویسی عصر چهارشنبه در نشست تخصصی «نقش خراسان جنوبی در منظومه سیاست همسایگی جمهوری اسلامی ایران» اظهار کرد: تاکنون رابطه همسایگی با ۲۴ کشور دنیا برقرار شده اما باید این عملکرد دیپلماسی مورد ارزیابی قرار گیرد.

وی عنوان کرد: باوجود ظرفیت‌های معدنی، سهم معدن در صادرات پایین است، گرچه دولت در برنامه هفتم سهم بالایی برای این امر متصور شده است.

شاه ویسی با اشاره به استعدادهای معدنی، گردشگری، تمدنی و دانشی استان خراسان جنوبی افزود: هم مرزی با افغانستان و در عین حال ظرفیت‌هایی که می تواند در ارتباط با ازبکستان مورد توجه باشد کارکردهای مختلفی در برابر استان خراسان جنوبی قرار داده است.

دبیر کل اتاق بازرگانی ایران با تاکید بر لزوم استفاده از ظرفیت دانشی و کارشناسی خبرگان حوزه تجارت ادامه داد: لازم است برخی تغییرات مبتنی بر الگوی سیاست همسایگی ایجاد شود و یکی از استان‌های پیش رو در این عرصه خراسان جنوبی است.

وی با اشاره به ضرورت توسعه روابط با کشورهای همسایه گفت: الگوی سیاست همسایگی باید در کشور ترسیم شود تا بتوانیم جایگاه کشورهای همسایه را تعریف کنیم و از آن خروجی واقعی داشته باشیم.

شاه ویسی یادآور شد: اتاق بازرگانی ایران به عنوان یکی از حوزه‌های پیشرو در دیپلماسی اقتصادی به دنبال توسعه روابط با کشورهای همسایه بوده و در این مسیر سرمایه گذاری و استعداد بخش خصوصی را به میدان آورده است.

وی گفت: اتاق بازرگانی ایران با ۳۴ اتاق استانی و شهرستانی، ۱۲ کمیته مشترک، پنج هیئت، ۲۵۶ تشکل ملی و ۲۰ کمیسیون تخصصی مصمم است در سند تقسیم کار ملی، سند توسعه تجارت و در دیپلماسی اقتصادی تجاری به وظایف خود بیش از پیش عمل کند.

مدیر گروه مطالعات غرب آسیا و شمال آفریقای وزارت امور خارجه هم در این نشست گفت: سیاست همسایگی در حوزه استان خراسان جنوبی به لحاظ هم مرزی با افغانستان حایز اهمیت است و از همین رو ظرفیت‌های اقتصادی، زیرساختی و حوزه روابط تجاری باید مورد ارزیابی قرار گیرد.

مجتبی فردوسی پور، خراسان جنوبی را استان معین تعاملات با کشور افغانستان دانست و افزود:رویکرد اقتصاد مقاومتی در موضوع همسایگی با افغانستان هم مهم و اطلاعاتی که اتاق بازرگانی در این زمینه ارایه می‌دهد کاربردی است که زمینه ساز تعاملات بین خراسان جنوبی و کشور افغانستان خواهد بود.

وی ادامه داد: خراسان جنوبی بر اساس آمایش سرزمینی، زیرساخت‌های لازم تعاملات اقتصادی با افغانستان را دیده و در فرصت‌های هم اندیشی باید ارزیابی شود.

مدیر گروه مطالعات غرب آسیا و شمال آفریقای وزارت امور خارجه عنوان کرد: وضعیت ویژه و خاص افغانستان در حوزه امنیت اجتماعی نیز در نوع تعاملات مشترک باید دیده شود اما افغانستان به عنوان کشور دوست و برادر به لحاظ فرهنگ، آداب و رسوم می‌تواند زمینه مناسب در تعاملات بین جامعه ای باشد تا تقارب بین توده‌های مرزی و عمقی خراسان جنوبی و ولایت‌های هم‌مرز آن در افغانستان ایجاد کند.

وی گفت:برای تعاملات در زمینه آب‌های مجازی هم افغانستان به عنوان همسایه خراسان جنوبی می‌تواند اثرگذار باشد و انرژی‌های پاک هم زمینه مناسبی برای تعامل است.

فردوسی پور یادآور شد:خراسان جنوبی و ولایت‌های هم مرز در کشور افغانستان به عنوان قطب معدنی مطرح هستند که می‌تواند ظرفیت بالای اقتصادی باشد و از سوی دیگر خراسان جنوبی در توافق سیستان و بلوچستان برای دسترسی افغان‌ها به آب‌های آزاد یک ظرفیت ترانزیتی است.

وی با بیان اینکه اگر اشتغال‌زایی حفظ و رونق اقتصادی شکل گیرد، امنیت پایدار را شاهد خواهیم بود گفت: بیرجند باید به سمتی برود که از نخبگان و دانشگاهیان در عرصه داده‌ها و تراشه‌ها استفاده شود و از همین رو خراسان جنوبی را می‌توان به عنوان قطبی برای حوزه ارتقای هوش مصنوعی در ایران قرار داد.

رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند نیز گفت: حدود ۸۰۰ میلیون دلار صادرات کالای ایرانی سالانه به افغانستان از طریق مرز خراسان جنوبی انجام می شود که ۲۰ درصد آن مصنوعات و محصولات استان است.

علیرضا خامه زر افزود:خراسان جنوبی در مسیر ۲ کریدور بزرگ شمال جنوب و کریدور شرق قرار گرفته و با وجود مرز مشترک با افغانستان، در منظومه همسایگی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

وی با اشاره به اینکه استان‌های مرزی به عنوان پیشران توسعه از جایگاه ویژه‌ای برخوردار هستند، افزود:استان مرزی خراسان جنوبی با ۳۳۱ کیلومتر مرز مشترک، مرز رسمی ماهیرود و بازارچه های مرزی نقش مهمی در صادرات کشور به افغانستان دارد.

رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند با بیان اینکه خراسان جنوبی دالان خدمات صادراتی به سایر استان‌ها محسوب می‌شود ادامه داد : خراسان جنوبی ۳۵ درصد صادرات به لحاظ ارزشی و ۵۰ درصد به لحاظ وزنی را پوشش می‌دهد.

وی به نقش ویژه افغانستان در دیپلماسی همسایگی اشاره کرد و گفت:اشتراکات فراوانی از جمله فرهنگ، دین، تمدن و مهاجرت افغان‌ها به ایران  باعث نزدیکی بیشتر ۲ ملت شده است.

خامه زر با بیان اینکه افغانستان حدود ۹۰ درصد مایحتاج را از واردات تامین می کند افزود: حدود ۹ میلیارد دلار واردات افغانستان اعلام می شود که سهم خراسان جنوبی بیشترین صادرات به این کشور است.

وی خراسان جنوبی را شریک اول تجاری با افغانستان معرفی کرد و گفت:وجود کالاهای اساسی مانند زرشک، زعفران و عناب، ۵۸ ماده معدنی و ظرفیت‌های گردشگری از جمله پتانسیل‌های استان هستند.

رئیس پژوهشکده تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام، هم گفت: اقتصاد جهانی از غرب به شرق آمده و ایران، چین و روسیه داستان گذر از نظم موجود به نظم نو را رقم می‌زنند.

محمد رضا مجیدی افزود: اگر ظرفیت‌ها به خوبی تبیین شود فرصت‌های جدیدی پیش روی منافع ملی کشور ایجاد خواهد شد، از همین رو شرکت‌های چند ملیتی مرزی با جذب سرمایه طرف ثالث نمونه‌ای از فرصت‌های موجود در استان است.

وی با بیان اینکه برنامه هفتم توسعه و چشم‌انداز دوم جمهوری اسلامی ایران سال آینده تدوین می‌شود ادامه داد: این موضوع با ۲۰ سالگی خراسان جنوبی  همزمان بوده و باید ضعف‌های استان بررسی شود.

رئیس پژوهشکده تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به وجود ۱۶ استان مرزی در کشور عنوان کرد: خط ریلی تاریخی ۴۰ ساله بیرجند_یونسی در خراسان جنوبی به عنوان راه‌گذر شمالی_جنوبی باید تکمیل شود و لغو پروازها که از زخم‌های کهنه استان است مورد توجه قرار گیرد.

وی تاکید کرد:همچنین با تشکیل مرکز مطالعات افغانستان امور مربوطه به خراسان جنوبی سپرده شود زیرا ارتباط با مجامع علمی و نخبگانی از تاکیدات مقام معظم رهبری است.

استفاده از ظرفیت ۲ ولایت هم مرز با خراسان جنوبی در کشور افغانستان، لزوم فعال کردن چهار بازارچه مرزی خراسان جنوبی، تاکید بر توسه کریدور شرق به غرب، تقویت فیبر نوری برای بهره برداری افغانستان، ایجاد هاب انتقال سوخت از خراسان جنوبی به کشور همسایه، فراهم کردن زمینه ترانزیت کالاهای تولید شده افغانستان به دیگر نقاط کشور از خراسان جنوبی و استفاده از ظرفیت گردشگر درمانی در استان جزو مهمترین موضوعات مطرح شده در این نشست بود.

نویسنده ،خبرنگار و سردبیر: ا .حسن پور