محمد عرب رئیس اداره میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی شهرستان طبس از مستندنگاری و تهیه پرونده ثبت یکی از نان های سنتی شهرستان طبس برای ثبت در فهرست میراث معنوی کشور خبر داد و گفت: شهرستان طبس با وسعت و تنوع فرهنگی زیاد ، دارای زمینه های متعدد و متنوع در حوزه های مختلف فرهنگی ، تاریخی و …. از جمله پخت نان های سنتی و شیرینی های محلی می باشد.
به گفته عرب : پرونده ثبت میراث معنوی نان سنتی تُنُک که بیشتر در روستای خسرو آباد طبس پخت می شود با کمک کارشناسان پژوهشی اداره کل تهیه و آماده ثبت می باشد.با گذشت زمان و ماشینی شدن کارها، هنوز هستند زنان روستایی که با دست پرمهر خودشان برای خانواده نان داغ درست می‌کنند، انواع نان‌های محلی و خوش‌طعمی که زنان با الهام از استعداد، ذوق و هنر خانگی خود، آن‌ها را برای مصرف خانواده و یا به مناسبت‌های مختلف ازجمله نوروز، عروسی و عزا پخت می‌کنند. در فرهنگ بومی مردم شهرستان طبس پخت نان تا پیش از دست‌یابی به فناوری جدید از تنوع بسیاری برخوردار بوده است و تهیه و پخت نان‌های محلی، نشانگر ذوق، استعداد و توانمندی زنان است که به‌عنوان هنر خانگی از نسل‌های قبل به میراث برده‌اند. قدمت نان‌های موجود به تاریخچه و قدمت قومیت‌های آن بستگی دارد و تهیه و پخت این نان‌ها در طول زمان کامل‌تر شده است. نان قُرص ، انواع تافتون های محلی ، نان پنجه کش ، کماج ، فطیر، نان اوزون، نان چَلپَک و نان تینی ازجمله نان‌های سنتی و محلی در شهرستان طبس می باشد.
عرب افزود: پخت این نان‌های سنتی بیشتر توسط خانم‌ها انجام می‌شود و بیش از ده‌ها نوع نان سنتی در مناسبت‌های مختلف در سطح شهرستان طبس طبخ می‌شود که به دلیل ماندگاری، عطر و طعم ویژه، علاوه بر مصرف خانواده و مردم محل می تواند بعنوان یک سوغاتی مورد مصرف گردشگران نیز قرار بگیرد.
به گفته وی :از ویژگی‌های خاص این نان های سنتی می‌توان به تنوع پخت و استفاده از گیاهان دارویی و محلی در پخت آن اشاره کرد که این ویژگی‌ها باعث شده است، تا کارشناسان این اداره علاوه بر تلاش برای ثبت آن در فهرست آثار ملی، به‌منظور آموزش و انتقال این سنت قدیمی به نسل جوان، تمام توان خود را به‌کار گرفته و برنامه ریزی‌های لازم را انجام دهند.
به گفته عرب : شهرستان طبس دارای ظرفیت غنی در بخش غذاهای محلی ، شیرینی ها و نان های سنتی، ترشیجات ، انواع مربا و همچنین آئین های به جامانده گذشته همچون شیوه سنتی کاشت داشت و برداشت است که بعنوان میراث ماندگار نیاز به مستند سازی و ثبت در فهرست میراث معنوی کشور دارد. در آبان ماه سال گذشته مهارت پخت شیرینی محلی رو ور کرده شهرستان ( مشترک با شهرستان های بیرجند، بشرویه و خوسف) با شماره ۲۶۸۵ در فهرست میراث معنوی کشور به ثبت رسید.

نوشته و خبر نگار : احمد کاشانی  دبیر سرویس گردشگری و میراث و ا.حسن پور