| مسئول حوزه پژوهش اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی گفت: شب آغاز فصل زمستان که به شب یلدا یا چله معروف است در نزد مردم خراسان جنوبی همانند سایر ایرانیان گرامی داشته میشود.
سید احمد برآبادی افزود: براساس گاه شماری بومی و قدیمی چله بزرگ زمستان از فردای این شب یعنی از اول دی ماه شروع شده و تا ۴۰ روز (دهم بهمن) ادامه دارد به این چله ” چله کلو یا چله بزرگ ” گفته میشود و ” چله خرد یا چله کوچک ” از ۱۱ بهمن آغاز شده و در پایان این ماه به پایان می‌رسد. همانند چله‌های زمستان، سابق در تابستان و ماه‌های تیر و مرداد هم چله‌های تابستان قرار داشته‌اند. او ادامه داد: این گاه شماری براساس طبیعت و آب و هوای ایران تنظیم گردیده و مورد توجه کشاورزان و دامداران هست. سابق اهالی خراسان جنوبی هم مانند بقیه مردم به این گاه شماری اهمیت فراوانی داده و تابستان و زمستان واقعی را همین دوچله می دانستند. ماه اسفند را جزء زمستان به حساب نیاورده و آن را «ماه نوروز »می خوانند. برآبادی گفت: شب چله چون بلندترین و طولانی ترین شب سال است از بین شب های دیگر سال متمایز و خاص بوده به این علت که از فردای این روز، روزها بلندتر شده و شبها کوتاهتر می شود و همچنین به تدریج تاریکی کاهش و روشنایی و نور افزایش می یابد. او افزود: از روزگاران بسیار دور مردم خراسان جنوبی همچون سایر هموطنان این شب را گرامی داشته و به جشن و سرور می پردازند. فامیل و خویشاوندان در این شب به خانه بزرگترها و بزرگ خاندان رفته و همچنین صاحب خانه از آنان با انواع شیرینی، آجیل و میوه پذیرایی می کند. مخصوصاٌ میوه شب چله بیشتر هندوانه و انار است و آجیل های مخصوص شب چله هم بیشتر میوه های خشک شده و محصولات باغی می باشد. مردم براین عقیده اند که اگر در شب چله زمستان هندوانه بخورند از گرما چله تابستان در امان خواهند بود. شاهنامه خوانی، حافظ خوانی و برگزاری مراسم و آیین کف زنی از دیگر مراسم شب چله خراسان جنوبی است. آیین و مراسم شب چله به شماره ۸۰۷ در تاریخ ۴/۱۱/۱۳۹۱ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. |
