مایه مباهات است که این هفته در جلسه شورای اداری استانداری، استاندار محترم به صورت مستقیم به نقش فرهنگ اشاره نمود. جای تعجب ندارد، چرا که فرهنگ مساله زیربنایی در هر جامعه است و سایر عوامل اجتماعی را تحت تاثیر خود قرار میدهد. حتی میتوان گفت، با توجه به اهمیت آن، کمی هم مورد غفلت قرار گرفته است. فرهنگ دارای ساختارهای مختلفی است که به صورت عام شامل ساختارهای فیزیکال مرتبط به عرصههای فرهنگی و ساختارهای نرم افزاری است که باید بر اساس آداب و رسوم و مشترکات فرهنگی منطقه با فرهنگ عام کشور یا منطقه جغرافیایی و در راستای اعتلای فرهنگی هر جامعه به کار گرفته شود.
امروز واژه فرهنگ، معانی متعدد و گوناگونی دارد که با توجه به شرایط و زمان و مکان، ایتمهایی در کلیت تعاریف متفاوتی می شود ارایه داد و ایتمهایی که میتوان در دادههای منطقهای جست.
به نظر میآید خراسان جنوبی در برخی از فضاها در بحث عناصر فیزکال مرتبط با فرهنگ دچار نقصان شدید است. به طور مثال، سالنهای تخصصی تئاتر و سینما، سرانه خوبی در استان ندارد یا اگر هم دارد، دچار مشکلات فراوان و عدیده است. یا مناطق گردشگری با نگاه فلکور و عامه برای مردم انچنان که باید مهیا نیست و امکانات شهری به خصوص برای جمعیت شهرنشین در عرصههای مختلف در سطح حداقل میباشد. عناصری که میتوان در ان به ارائه خرده فرهنگهایی پرداخت که با داشتههای فرهنگی مردم این ملک، همخوان باشد و باعث ارامش فکری و روحی گروههای هدف مختلف گردد و مسلما ارامش روحی و روانی باعث اعتلای کار و رفتار و منش اجتماعی صحیح میشود. در مقابل، فضاهای اموزشی فرهنگی استان تا حدودی اوضاع بهتری را دارا است. لیکن هنوز با توجه به تعریفهای فرهنگ و ساختارهای ارتباطی فرهنگ، در این اماکن مشکلات گوناگونی به چشم میخورد.
در کارکرد نرمافزاری، با وجود فرهیختگان و صاحبنظران و مراکز اموزشی فرهیختگان و مراکز فرهنگی و هنری، تا حدودی میتوان گفت که استان حرفی برای ارائه دارد. لیکن کمبود فضا و ساختار فیزیکال، اندیشمندان خاص استان را به سمت و سوی شهرهای بزرگ میکشاند. اندیشمندانی که شاید بتوانند با برنامهریزی و ارائه برنامههای کاربردی در استان، به صورت کوتاهمدت یا بلندمدت، شکل و شمایل ساختارهای فرهنگی را به سمتی پیش ببرند که با کوشش آنها مشکلات اقتصادی قابل حل باشد.
این روزها باید نسبت به زیرساختهای فرهنگی در هر دو حوزه توجه و حرکت قابل قبولی را داشت تا دچار خودباختگی فرهنگی نشویم. به راستی این گونه است که در جامعهای که به فرهنگ آن توجه شود، خواه ناخواه سایر مسایل تحت تاثیر آن، بهبود خواهند یافت.