نوشته : اسماعیل دهقانی

✔️✔️متخصصان تغذیه و بهداشت همواره بر استفاده از غذای سالم و به عبارت دیگر تغذیه سالم تاکید داشته و دارند وآن را مهم‌ترین و شاید اساسی‌ترین رکن دستیابی به سلامت جسم فرد و جوارح جامعه می دانند، سازمان جهانی بهداشت بر این باور است که بسیاری از بیماری های غیر واگیردارمثل: امراض قلبی و عروقی_چاقی مفرط_اقسام سرطان ها_بیماری های مزمن تنفسی و دیابت که عارض انسانها می شوند وباعث معلولیت و از کار افتادگی و بعضا مرگ نابهنگام راموجب می گردند، حاصل تغذیه ی ناسالم پیش و پس از تولد است.مطالعات در این زمینه نشان می دهد که از هر ۵مرگ ومیر در جهان، یک مرگ ناشی از تغذیه ی ناسالم است. که بنابر آمار سازمان مذکور تنها در سال ۲۰۱۰ تعداد مرگ و میر ناشی از غذا، اعم از کمبود، بد غذایی یا غذای ناسالم ۳۵۱ هزار نفر درجهان بوده و ۴۰درصد کودکان متولد شده دراین سال از بیماری های مرتبط با غذا رنج می برده اند.
ارقام پیش گفته درقیاس با توسعه ی تکنولوژی ومکانیزه شدن تولیدمحصولات غذایی در قرنی که بسیاری از شاخصه های بهداشت عمومی رشد چشمگیر و قابل قبولی داشته، دور از ذهن، شوک آور و تکان دهنده است!که شایسته است به شکل جدی بدان توجه و اهتمام ورزیده شود. طبق تعریف سازمان جهانی بهداشت: غذای ایمن، غذایی است که از مواد اولیه سالم تهیه شده باشدو بتواند مایحتاج بدن انسان ر ا برای رشد متوازن و حیات طولانی تامین نماید. اما رشد بی رویه جمعیت طی چند دهه ی اخیر و افزایش روز افزون تقاضا برای مواد غذایی متنوع، دولت ها و کشاورزان را وادار به تولید و عرضه ی حداکثری این کالای اساسی ازطریق دستکاری ژنتیکی و استفاده از کود های شیمیایی و انواع سموم دفع آفات کرده که به سبب استفاده ازاین مواد غیر طبیعی سلامت انسانها،موجودات زنده و چرخه ی منابع طبیعی باخطرجدی و غیرقابل جبرانی مواجه شده است. دراثر استفاده از بذرهای اصلاح شده ژنیتیکی و استفاده ی بی رویه از انواع آفت کش ها و علف کش و کودهای شیمیایی نیتروژنه ی مشتق از نفت ،برغم اینکه تولید محصولات غذایی فراوان و مقرون به صرفه تر شده، امااین محصولات فاقد کیفیت لازم از نظرطعم،عطر و رنگ و مواد ریزمغذی هستند و از همه مهمتر آلودگی های شیمیایی خاک را نیز به بدن موجودات زنده و چرخه ی آب و زنجیره ی غذایی انسانها منتقل می کنند که انتقال این مواد شیمیایی به ارگانیسم موجودات زنده باعث جهش ژنتیکی سلولهاو درنتیجه بیماری های بدخیم مهلک نظیر انواع سرطانها می شود.وقتی در میوه یا غذایی انواع ریزمغذی های مورد نیاز بدن وجود نداشته باشند انسانها باهدف تامین سلامتی ناچارا برای جبران کمبود این مواد درجیره ی غذایی خود به مصرف انواع مکمل های غذایی و ویتامین هاروی می آورند که این خود هزینه ی گزافی را بر اقتصادشان تحمیل خواهد کرد و افزون بر این چنانچه در اثر مصرف مواد غذایی آلوده، دچار بیماری های مزمن شوندعلاوه بر تحمل درد و رنج ناشی ازبیماری ، هزینه های سرسام آور درمان و نگهداری بیماران،معلولیت هاو از کار افتادگی منبعث از این موضوع مشکلات عدیده مالی ای را برای خانواده ها ،سیستم بهداشت و درمان و بیمه و دولت بوجود می آورد، و شاخص های توسعه و بهره وری ملی را تحت فشار مضاعف قرار می دهد.لاجرم باعنایت به مشکلات پیش گفته ی ناشی از آلودگی مواد غذایی و درنظر داشت اینکه مطابق اصل ۵۰ قانون اساسی حفاظت از محیط زیست وظیفه عمومی تلقی و امانت نسل های بعد در دستان ما دانسته شده که باید به محارست آن بکوشیم وهم چنبن دراصل ۴۳ ام که ضوابط اقتصادی جمهوری اسلامی رابرشمرده، تامین نیازهای اساسی از جمله خوراک و …. و منع اضرار به غیر در فعالیت های اقتصادی مورد تاکید قرار گرفته است، که خصوصا تولید کنندگان مواد غذایی می بایست برای ممانعت از ضرر و زیان ناشی از اقدامات خود به مشتریان، استانداردهای بهداشتی غذای سالم و ایمن را رعایت کنند و دولت نیز موظف است تا مطابق اصول فوق نظارت دقیق،تامه و مسولانه ای را بر تولید و توزیع مواد غذایی و مقوله ی خطیر حفاظت از محیط زیست اعمال نماید.در این راستا یکی از اقدامات بسیار مهمی که می تواند از تولید غذای آلوده و تبعات ناخوشایند آن جلوگیری بعمل آورد، کشت و عرضه ی محصولات ارگانیک است.

محصولات ارگانیک ، محصولاتی هستند که ضمن اینکه در بذر آنها هیچ گونه دستکاری ژنتیکی ای انجام نشده است ، در تمام مراحل رشد با سیستم طبیعی هماهنگ بوده و در خاکی که از چند سال قبل هیچ گونه سموم دفع آفات و کودهای شیمیایی در آن استفاده نگردیده ، بعمل بیایند و تقویت ورشد گیاه نیز بوسیله کودهای آلی و گیاهی نظر کمپوست به انجام رسیده باشد.هدف از کشاورزی و دامپروری ارگانیک ضمن تولید محصول غذایی سالم،خوش طعم وایمن که نیازهای مصرف کننده را تامین می کند، حفاظت ازچرخه آب و منابع خاک و طبیعت است.?
امروزه به وضوح شاهد این هستیم که محصولات تولید شده از کشاورزی ارگانیک در مقابل کشاورزی رایج ، مشتریان جدی ای یافته که روز به روزبرهم تعداد طرفداران و حجم ودامنه ی اینگونه محصولات افزوده می شود و دولتها نیز برتولید و توزیع مواد غذایی ارگانیک مقررات سخت گیرانه تری وضع کرده و می کنند،به طوریکه بعضا تا آنجا پیش رفته اند که تنها به واردات محصولاتی به بازارهای داخلی شان اجازه ی ورود می دهند که حتما ارگانیک باشد. امادر ایران به روایت آمار به رغم تلاشهایی که در این چند ساله صورت گرفته ، هنوز تا جدی شدن این مهم در بین مردم ، دولت و تولید کنندگان فاصله ی معناداری وجود دارد. رتبه ۴۲در بین ۱۷۹ کشور در تولید و عرضه ی محصولات ارگانیک، با همه ظرفیت های متنوع زراعی ، باغی و دامی نه تنها جالب به نظر نمی رسد بلکه زنگ خطری است برای سونامی بیماری هایی که از رهگذر زنجیره ی غذایی معیوب، در آینده عارض جان جامعه و اقتصاد کشور و موجب هدر رفت سرمایه های انسانی و مالی خواهد شد.در این وادی اگر جان مایه ی اقتصادهر کشور را نیروی مولد سالمی بدانیم که در صدد است تا خلاقانه از ظرفیتهای مشهود و نامشهود استفاده کرده و شکوفایی اقتصادی آن کشور را رقم بزند می بایست برای سلامتی این سرمایه ها اقدامات موثری انجام داد که یکی از این اقدامات تولید غذای سالم و در دسترس همگان است. ازسوی دیگر ، بی شک یکی از ظرفیت های بالقوه و بی بدیل کشور و از جمله خراسان جنوبی تولیدات محصولات کشاورزی منحصر بفردی است که در کمتر جای دنیا نظیر آن از نظر کیفیت ، خواص طبی و دارویی یافت می شود که برای راهیابی این محصولات گران و پرزحمت به بازارهای کشورهای متمکن که مشتریان بالقوه ی این کالاها هستند می بایست استانداردهای مطلوب آنها را بشناسیم و در تولید و فرآوری بدان عمل کنیم تا بتوانیم به سود آوری مناسب زحمت و ارزش کالایی که می فروشیم نائل آییم که این مهم مستلزم آشنایی تک تک تولید کنندگان مزارع دوردست ، مدیران و کارشناسان ادارات مربوطه با فرآیند تولید بسته بندی و ارزش گذاری و نظارت بر اینگونه محصولات و تهیه امکانات و تجهیزات لازم برای این موضوع است که این خود نیازمند کارمیدانی جدی سمن ها ،افراد معتمد بومی و منطقه ای ، خریداران و صاحبان بنگاههای فرآوری می باشدکه ارزش این موضوع را گوشزد نموده و قیمت آن را بپردازند، هرچند هم اینک، محصولاتی نظیر زرشک و زعفران در بخش قابل توجهی از مزارع استان به صورت ارگانیک تولید می شود که چنانچه این مزارع شناخته شوند و محصولات شان به تفکیک ارزش گذاری و بسته بندی شود گامهای مطلوبی بر رهیافتی متمایز از قبل بر بازارهای بین المللی خواهد بود و رونق اقتصادی استان و رفع موانع صعب اشتغال ، که بحران عظیم این روزهای ماست رادرپی خواهد داشت.سخن آخر اینکه ما بدرستی مدعی هستیم: زرشک، زعفران و عنابی که در این استان تولید می شود خاصیت دارویی دارد، پس باید بپذیریم که دارو با سموم آفت کش و کود شیمیایی مشتق از نفت نمی تواند در یک کپسول جمع و به بیمار خورانده شود.???