.
خراسان‌جنوبی با داشتن ۴۶۰ کیلومتر مرز مشترک با افغانستان دارای چهار بازارچه مرزی در این مرز بوده که البته از این تعداد در حال حاضر تنها یک بازارچه فعال است.
بازارچه‌های مرزی از گذشته تا به امروز پایگاه مهمی برای صادرات و واردات محسوب می‌شده و میشود.
خراسان‌جنوبی خشکسالی‌های ۱۸ ساله را پشت سر گذاشته و شاهد کاهش بارندگی‌ها و آب‌های زیرسطحی هستیم و با توجه به اینکه معیشت اکثر مردم در روستاهای استان از راه کشاورزی و دامداری تأمین میشود با وجود این خشکسالی‌ها دیگر این بخش تکافوی زندگی مردم در روستاها را نمی‌دهد و تکیه بر اقتصاد بازارچه‌ها به ویژه برای روستائیان مرزنشین استان می‌تواند عاملی برای نگهداشت جمعیت باشد.
تاکنون رایزنی‌ها و پیگیری‌های فراوانی برای بازگشایی بازارچه‌های مرزی استان که بیشتر از سوی کشور افغانستان مورد کم‌توجهی قرار گرفته انجام شده اما این رایزنی‌ها کافی نبوده و نیاز به تلاشی بیش از این دارد.
در سال اقتصاد مقاومتی، تولید و اشتغال که توسط مقام معظم رهبری نامگذاری شده به دو امر تولید و اشتغال برای تحقق اقتصاد مقاومتی تأکید شده و با بازگشایی بازارچه‌های مرزی اقتصاد مرز رونق خواهد گرفت و بسیاری از جوانان مرزنشین می‌توانند در این حوزه مشغول فعالیت شوند.
همچنین صادرات تولیدات استان به کشور افغانستان می‌توانند سبب رونق تولید شود و بازار افغانستان می‌تواند به عنوان بازار مهمی برای کالاهای استان باشد.
اما برای رونق تجارت در بازارچه‌های مرزی زیرساخت‌هایی لازم بوده که باید مسؤولین زیربط نسبت به فراهم کردن این زیرساخت‌ها تلاش کنند.
در رابطه با بازارچه‌های مرزی استان با یکی از مرزنشینان و یک فعال اقتصادی در مرز یزدان استان به گفت‌و گو نشستیم.
محمدمحسن موهبتی بازارچه‌های مرزی می‌تواند نقش مهمی در بحث اشتغال و اقتصاد داشته باشد.
وی با اشاره به بسته شدن بازارچه مرزی یزدان از سال ۹۳، گفت: فعال بودن بازارچه مرزی یزدان علاوه بر تأثیر بسزایی که در اشتغال مردم منطقه زیرکوه داشته در اشتغال مردم کلاته‌نظر افغانستان که در حدود یک کیلومتری این بازارچه قرار دارد تأثیرگذار بوده به طوری که با بسته شدن این بازارچه حدود ۲۰ درصد از کارگران افغانی که در این بازارچه فعالیت داشته بیکار و برای کار به ایران مهاجرت کرده‌اند.
رئیس شورای شهرستان زیرکوه افزود: اگر بازارچه مرزی یزدان تبدیل به گمرک رسمی شود ۸۰ درصد جوانان این شهرستان مشغول فعالیت می‌شوند و برای یک‌هزار و ۵۰۰ نفر اشتغال مستقیم و برای ۵ هزار نفر اشتغال غیرمستقیم ایجاد میشود.
موهبتی گفت: در حال حاضر بازارچه مرزی یزدان هچ مسؤولی ندارد که در پی بازدید استاندار خراسان‌جنوبی ودیگر مسؤولان استان از این بازارچه در مورخ ۷ اسفندماه جاری نسبت به این موضوع اعتراض و رئیس سازمان بازارچه مرزی قول مساعد برای گماردن فردی در این پست را دادند.
وی با اشاره به اینکه ما به دنبال گمرک رسمی در بازارچه مرزی یزدان هستیم، یادآور شد: مرز یزدان کد گمرکی دارد که باید تبدیل به گمرک رسمی شود.
عضو هیأت رئیسه اتاق بازرگانی بیرجند با بیان اینکه بازدیدهای فراوانی توسط مسؤولان کشوری و استانی از بازارچه مرزی یزدان صورت گرفته ولی متأسفانه علی‌رغم قول‌های زیادی که داده شده پیگیری خاصی صورت نگرفته و یا به نتیجه مطلوب نرسیده است، تصریح کرد: باید تمام بازارچه‌های مرزی استان بازگشایی شود تا بار تجارت تنها در یک بازارچه وجود نداشته باشد.
بازگشایی بازارچه یزدان راه‌حل ایجاد اشتغال در منطقه
موهبتی افزود: اگر بخواهیم در این منطقه اشتغال ایجاد شود باید این بازارچه بازگشایی شود.
وی با بیان اینکه زیرساخت‌های این بازارچه برای بازگشایی کامل است، اضافه کرد: رئیس اتاق بازرگانی ایران قول مساعد داده که اگر این بازارچه بازگشایی شود ۵۰۰ میلیون تومان برای ساختمان گمرک افغانستان پرداخت می‌کند.
رئیس شورای شهرستان زیرکوه گفت: باید یک نماینده تام‌الاختیار برای پیگیری مسئله بازگشایی این بازارچه مرزی وجود داشته باشد و متأسفانه این مشکل معضلی برای این منطقه شده است.
موهبتی با بیان اینکه بازارچه مرزی یزدان ۹۰ درصد در اقتصاد زیرکوه تأثیرگذار بوده است، یادآور شد: از مسؤولان درخواست میشود پیگیر وعده‌های خود برای بازگشایی بازارچه مرزی یزدان باشند و اگر قابل بازگشایی نبوده به مردم وعده ندهند تا امیدوار شوند.
نماینده‌ای دلسوز برای پیگیری بازگشایی بازارچه‌های مرزی استان مشخص شود
وی با اشاره به اینکه استاندار خراسان‌جنوبی فردی اقتصادی بوده و پیگیر برای رونق بازارچه‌های مرزی استان هستند ولی این کار به تنهایی امکان‌پذیر نیست، خاطرنشان کرد: تقاضا میشود نماینده‌ای دلسوز و متحرک برای پیگیری بازگشایی بازارچه‌های مرزی استان مشخص شود.
رئیس سازمان بازارچه‌های مرزی خراسان‌جنوبی نیز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در بیرجند اظهار داشت: برای بازگشایی بازارچه‌های مرزی خراسان‌جنوبی پیگیری‌های دیپلماتیک استانی و کشور از طریق وزارت امور خارجه انجام شده است.
محمدرضا فخر تصریح کرد: علی‌رغم اینکه جابر انصار رایزن بازرگانی افغانستان و ایران اعلام آمادگی برای پیگیری داشته هنوز این مسئله در دست پیگیری است.
وی با بیان اینکه در راستای تأمین زیرساخت‌های بازارچه‌های مرزی استان اقدامات عملی از سوی دولت انجام شده است، یادآور شد: احداث ساختمان درب ورودی گمرک ماهیرود و تحویل آن به گمرک، ساخت ساختمان اداری بازارچه مرزی ماهیرود و ساخت درب خروج بازارچه ماهیرود از جمله اقداماتی بوده که امسال اجرا شده است.
رئیس سازمان بازارچه‌های مرزی خراسان‌جنوبی از تهیه نقشه‌های طرح جامع بازارچه‌های مرزی استان خبر داد و افزود: این نقشه‌ها در حال بازنگری بوده و بعد از ابلاغ در همان چارچوب تعیین شده اجرا میشود.
فخر ادامه داد: از دیگر اقدامات انجام شده در بازارچه مرزی ماهیرود استان به بهره‌برداری از ساختمان مخابرات، کامل شدن دیوار ضلع شمال و شرق، بهسازی شبکه برق‌رسانی، اخذ امتیاز برق برای زمین طرح توسعه بازارچه و بهره‌برداری از تأسیسات گاز مایع می‌توان اشاره کرد.
وی به طرح توسعه بازارچه مرزی ماهیرود استان اشاره کرد و گفت: طرح توسعه بازارچه مرزی با القاح ۱۰ هکتار زمین به ۱۵ هکتار زمین اولیه از طرح‌هایی بوده که در دستور کار قرار داشته و با اجرای آن به میزان ۷۰ درصد به مساحت بازارچه مرزی ماهیرود افزوده میشود که درخواست میشود بازنگری کلی از وضعیت بازارچه صورت گیرد.
رئیس سازمان بازارچه‌های مرزی خراسان‌جنوبی از واگذاری ۲۰ غرفه تجاری به غرفه‌داران در بازارچه مرزی ماهیرود خبر داد و یادآور شد: تعداد باسکول‌های دیجیتال در این بازارچه مرزی از سه مورد به شش مورد افزایش یافته به طوری که در حال حاضر چهار باسکول ۶۰ تنی و دو باسکول ۱۲۰ تنی دیجیتال در این بازارچه وجود دارد.
فخر با اشاره به فعالیت‌هایی که در دستور کار سازمان بازارچه‌های مرزی استان در سال آینده قرار دارد، افزود: اجرای خط دو مداره برق از پست درح به سایت مرزی ماهیرود که در این راستا ۴ میلیارد تومان اعتبار در نظر گرفته شده تا مشکل بازارچه به طور کامل رفع شود از جمله این فعالیت‌ها است.
اختصاص ۴ میلیارد تومان اعتبار برای تکمیل شبکه آبرسانی سایت مرزی ماهیرود
وی ادامه داد: ۴ میلیارد تومان اعتبار برای تکمیل شبکه آبرسانی سایت مرزی ماهیرود اختصاص یافته که به محض ابلاغ پیمانکاران تحت نظارت دستگاه‌های مربوطه عملیات اجرایی آن را آغاز می‌کنند.
رئیس سازمان بازارچه‌های مرزی خراسان‌جنوبی خاطرنشان کرد: تکمیل سیلوهای چند منظوره و اجرای عملیات محوطه‌سازی و جدول‌سازی از دیگر اقداماتی بوده که در سال آینده در دستورکار در بازارچه مرزی ماهیرود قرار دارد.
نماینده مردم بیرجند، درمیان و خوسف در مجلس شورای اسلامی نیز در رابطه با موضوع بازارچه‌های مرزی استان در گفت‌و گو با خبرنگار فارس در بیرجند اظهار داشت: مشکلات بسته بودن اکثر بازارچه‌های مرزی استان مربوط به بحث‌های دیپلماسی با افغانستان میشود.
حجت‌الاسلام و المسلمین سید محمدباقر عبادی ادامه داد: عدم فعالیت بازارچه‌های مرزی استان به جز بازارچه مرزی ماهیرود که فعال بوده مربوط به درون ایران نبوده و مشکلات در روابط افغانستان و ایران است.
وی با اشاره به اینکه فعال شدن بازارچه‌های مرزی استان می‌تواند در اشتغال مردم این استان به ویژه مرزنشینان بسیار تأثیرگذار باشد، افزود: با فعال شدن بازارچه‌های مرزی درصد فراوانی از مرزنشینان مشغول فعالیت و می‌تواند منبع درآمدی برای مرزنشینان محسوب شود.
انجام پیگیری‌ها از طریق وزارت امور خارجه و معاون اول ریاست جمهوری برای حل شدن مشکل
نماینده مردم بیرجند، درمیان و خوسف در مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: پیگیری‌هایی از طریق وزارت امور خارجه و معاون اول ریاست جمهوری برای حل شدن این مشکل انجام شده تا زمینه‌ساز مراودات بیشتر شود.
همچنین در سفری که استاندار خراسان‌جنوبی و جمعی از مسؤولان استان به زیرکوه در مورخ ۶ اسفندماه جاری داشته و مهم‌ترین برنامه برگزاری ستاد راهبردی اقتصاد مقاومتی استان به میزبانی این شهرستان بود رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان با اشاره به اینکه در حوزه بازارچه مرزی شرایط خوبی در این شهرستان مهیا است، افزود: انتظار می‌رود در بحث بازارچه‌های مرزی بحث خرده‌فروشی در بازارچه یزدان ایجاد شود تا سبب ترغیب تجار افغانی شود زیرا راه نجات تجارت استان خرده‌فروشی مرزی است.
گفتنی است در این سفر از بازارچه مرزی یزدان بازدید به عمل آمد.
در پایان این گزارش نتیجه‌گیری میشود موضوع بازگشایی بازارچه‌های مرزی نیاز به تلاش و همت جدی و پیگیری مجدانه و نگاه کارشناسانه مسؤولان داشته و باید گفت که اگر دغدغه اشتغال و تولید وجود دارد باید به این مسئله در خراسان‌جنوبی توجه ویژه شود.
