مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان جنوبی گفت: براساس آزمایش های گرفته شده EC (هدایت الکتریکی یا میزان شوری آب) ۸۰ درصد آب چاه های استان بالای ۲ هزار و ۵۰۰ است که این موضوع بسیار نگران کننده و در افق بلندمدت چالش بزرگی برای استان است.
حسین امامی عصر یکشنبه در نشست کارگروه سازگاری با کم آبی استان که به ریاست معاون عمرانی استاندار خراسان جنوبی برگزار شد افزود: کیفیت آب استان به حدی کاهش یافته که بیشتر آب مصرفی بعد از شیرین سازی به دست مردم می رسد.
وی گفت: همچنین آب ۱۰ محدوده مطالعاتی استان شور و لب شور است و برای استفاده در معادن و صنایع چوب قابل استفاده است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان جنوبی به اقداماتی که برای مدیریت مصرف آب در استان صورت گرفته است، اشاره و اضافه کرد: کسری مخزن منابع آب زیرزمینی استان در سال آبی جاری به ۱۰۰ میلیون مترمکعب کاهش می یابد و کسری مخزن منابع آب زیرزمینی استان در سال آبی گذشته (اول مهر تا پایان شهریور) ۱۲۰ میلیون مترمکعب بود.
وی بیان کرد: در سال آبی جاری بارندگی های خوبی در سطح استان داشته ایم که اثرات آن بر منابع آب زیرزمینی در بلندمدت مشخص می شود و به دلیل بارندگی های خوب امسال یک ماه چاه های کشاورزی خاموش بود.
امامی گفت: کارگروه سازگاری با کم آبی در راستای شورای حفاظت از منابع آب تشکیل شده است تا بتوانیم منابع آب زیرزمینی استان را به تعادل برسانیم و تامین آب پایدار استان دغدغه ای برای کشور نباشد.
وی اظهار داشت: هدف از برگزاری کارگروه سازگاری با کم آبی این است که سهم آب هر بخش مشخص شود و مسئولان دستگاه ها به گونه ای سهم خود را مدیریت کنند که بتوانیم تا پایان برنامه ششم توسعه کسری مخزن استان را به صفر برسانیم و طی ۲۰ سال آینده اضافه برداشت آب از منابع زیر زمینی استان در سه دهه گذشته را جبران کنیم.
امامی گفت: طرح سازگاری با کم آبی استان در کارگروه ملی حفاظت از منابع استان با حضور معاونان وزرای مربوطه تصویب خواهد شد و تاکنون در این طرح سهم بخش های مختلف استان از منابع آب مشخص شده است.
وی ادامه داد: براساس این طرح بیشترین مدیریت آب را در بخش کشاورزی و شرب خواهیم داشت به گونه ای که کشاورزان ما افزایش بهره وری را داشته و متضرر نشوند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان جنوبی گفت: هم اکنون کنتورهای هوشمند بر روی ۷۰ درصد از چاه های کشاورزی استان به غیر از شهرستان طبس نصب شده است.
وی بیان کرد: بیش از ۳۰۰ چاه کشاورزی غیرمجاز در خراسان جنوبی شناسایی شده است که از این چاه ها ۲.۷ میلیون مترمکعب آب برداشت می شود و طی ۲ سال گذشته بیش از ۱۳۰ چاه کشاورزی غیرمجاز در استان پلمب شده است.
وی با اشاره به اینکه در خراسان جنوبی ۴۴ محدوده مطالعاتی وجود دارد گفت: از این تعداد ۲۶ محدوده یا دشت ممنوعه و ممنوعه و بحرانی اعلام شده و ۹ دشت به صورت مشترک با سایر استان ها است.
امامی گفت: در چند سال گذشته سالانه بیش از یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون مترمکعب آب از منابع آب زیرزمینی استان برداشت می شد که در پنج سال گذشته این مقدار به ۹۵۵ میلیون مترمکعب کاهش یافته است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان جنوبی عنوان کرد: به صورت میانگین در سال های نرمال ۱۵ میلیارد و ۵۰۰ میلیون مترمکعب بارندگی در استان داریم که از این مقدار ۹۲۴ میلیون مترمکعب تجدیدپذیر است.
وی اظهار داشت: ۱۳۱.۵ کیلومتر از طول خطوط و شبکه های آب شهری استان فرسوده است که باید برای مدیریت مصرف آب این شبکه ها اصلاح و بازسازی شود و مدیریت ها به گونه ای انجام شود که سالانه در شهرها نیم درصد و در روستاهای استان ۱.۵ درصد از هدررفت آب جلوگیری شود.
وی با اشاره به اینکه برای رفع تنش آبی طرح اضطراری آب به روستاهای شهرستان درمیان در دست اجرا است اضافه کرد: برای اجرای این طرح با ۷۷ درصد پیشرفت فیزیکی، ۱۰ میلیارد تومان اعتبار هزینه شده و برای تکمیل به پنج میلیارد تومان اعتبار دیگر نیاز داریم.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان جنوبی اظهار داشت: هم اکنون بخشی از آب شهر طبس از سد نهرین تامین می شود و مابقی آب مصرفی استان از محل منابع آب زیرزمینی تامین می شود.
وی گفت: با اجرای طرح های مختلف مقابله با کم آبی در سال گذشته ۲۱ میلیون و ۷۷۱ هزار مترمکعب آب در استان صرفه جویی داشته ایم که این صرفه جویی از محل تعدیل پروانه های چاه های کشاورزی، انسداد چاه های غیرمجاز و کاهش حجم برداشت نسبت به حجم پروانه های صادره بوده است.
وی افزود: برنامه ریزی ها باید به گونه ای انجام شود که با اجرای طرح های سازگاری با کم آبی تا پایان برنامه ششم توسعه ۱۸۳ میلیون و ۶۸ هزار مترمکعب و تا پایان برنامه هفتم توسعه ۲۳۳ هزار و ۱۶ هزار مترمکعب صرفه جویی آب در استان داشته باشیم.
امامی بیان کرد: با اضافه برداشت از منابع آب زیرزمینی شاهد فرونشست زمین در چند دشت استان به خصوص در دشت سرایان و فردوس بوده ایم که در این دشت ۳۲ کیلومتر مربع فرونشست زمین را شاهد بوده ایم.
وی گفت: ما نیز نگران تامین معیشت کشاورزان استان هستیم ولی از طرفی دیگر بحران آب را داریم که باید تلاش شود با حمایت دولتمردان اشتغال جایگزین در استان ایجاد شود.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان جنوبی ادامه داد: علیرغم کاهش دبی چاه های کشاورزی ولی سطح زیرکشت محصولات استان کاهش نیافته است و کشاورزان نیز در چند سال گذشته همراهی خوبی در زمینه مدیریت مصرف آب داشته اند.
امامی عنوان کرد: در مجموع برای اجرای روش های سازگای با کم آبی در استان به ۳۷ هزار و ۶۷۱ میلیارد ریال اعتبار ریالی و ۶۰۷ میلیون یورو نیاز است.