کویر لوت در جنوب شرقی ایران واقع شده است و لقب بکرترین نقطه ایران را یدک می‌کشد. «لوت» در زبان بلوچی که از زبان‌های شمال غربی ایران محسوب می‌شود، به‌معنای برهنه، بی‌آب‌وعلف، تشنه و خالی از همه‌چیز است و هم‌تراز واژه «لات» قرار می‌گیرد که با کمی اغراق، به‌توصیف ویژگی‌های مناطق بیابانی می‌پردازد. بخش عمده این بیابان بزرگ را ماسه‌زار و ریگ‌زار تشکیل می‌‌دهد و سایر بخش‌های آن، جغرافیای کویری دارد؛ بنابراین می‌توان در خصوص دو اصطلاح بیابان و کویر، تمایز قایل شد و در به‌کار بردن آن دو به‌جای یکدیگر، تجدیدنظر کرد.

بیابان به مناطقی گفته می‌شود که بارش سالانه در آن معمولا به ۵۰ میلی‌متر نمی‌رسد و پوشش گیاهی بسیار فقیری دارد؛ اما کویر به سرزمین‌های رسی گفته می‌شود که میزان نمک بسیار بالایی دارند و به‌عنوان شوره‌زار شناخته می‌شوند. اغلب کویر‌ها که زمان تشکیل آن‌ها به دوره‌ سوم زمین‌شناسی باز می‌گردد، شامل دریاچه‌‌هایی باستانی بوده‌اند که اکنون نمک به‌جای مانده از تبخیر آن‌ها در سال‌های دور، مانع رشد هرگونه گیاهی در این مناطق می‌شود. از همین رو، دانشمندان و زمین‌شناسان بر این باورند که منطقه پهناور جنوب شرقی ایران را باید به‌عنوان کویر لوت معرفی کرد؛ چراکه اصطلاح کویر لوت، تنها به بخشی از این بیابان پهناور اطلاق می‌شود.

کویر لوت کجاست؟

کویر لوت محدوده‌ای وسیع است که بخش‌هایی از سه استان پهناور سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و کرمان را در بر می‌گیرد. این پهنه سوزان و کمتر شناخته شده که از شمال به جنوب امتداد یافته است، از غرب با گسل «نای‌بند» و از شرق با گسل «نهبندان» محدود می‌شود. میانگین طول بیابان لوت در راستای شمال به جنوب آن ۹۰۰ کیلومتر و از غرب به شرق، ۳۰۰ کیلومتر برآورد شده است.

نوشته و خبر نگار : احمد کاشانی  دبیر سرویس گردشگری و میراث و ا.حسن پور