به گزارش ایرنا مدرسه علیا یکی از مدارس تاریخی خراسان جنوبی محسوب می‌شود که توسط میرعلی بیک در اواخر دوره صفویه در شهر تاریخی تون و در محله میدان بنا شد و جزء مدارس چهار ایوانی است.

سردر این بنا دارای عظمت بیشتری نسبت به مدرسه حبیبیه بوده و پشت در ورودی مدرسه فضای هشتی قرار گرفته که دارای تزئینات آجرچینی است. در دو طرف آن دو فضا قرار گرفته که فضای سمت راست، مسجد این مدرسه و فضای سمت چپ مدرسه است.

فضای مسجد این مدرسه علمیه دارای تزئینات زیبای مقرنس است و همه این جذابیت‌ها موقعیت گردشگری را برای علاقه‌مندان به میراث فرهنگی ایران زمین فراهم کرده و در صورت کاربری مناسب از این فضا بر جذابیت آن افزوده می‌شود

چیزی که مدرسه تون فردوس را خاص کرده است، تکرار شدن یک فرم ۸ ضلعی هندسی در قسمت‌های مختلف آن است. چیزی که در دیگر مدارس ایران کم دیده می‌شود. از جمله این فضاهای ۸ ضلعی، گودال باغچه مدرسه علمیه علیا فردوس است.

این گودال در مرکز صحن مدرسه قرار دارد و در آن فضایی را برای ورود و خروج آب تعبیه کرده‌اند. گودال باغچه مدرسه تون فردوس با سطح صحن مدرسه به اندازه چند پله تفاوت دارد. دیگر بخش ۸ ضلعی مدرسه در شرق هشتی ورودی قرار دارد. این قسمت محلی است که برای تحصیل طلاب در نظر گرفته شده بود. سقف این بخش به صورت گنبدی و آجری طراحی شده که بر روی پلان ۸ ضلعی بنا استوار است.

اولین چیزی که در طراحی معماری مدرسه تاریخی علمیه علیا فردوس توجه‌ها را به خود جلب می‌کند ایوان ورودی آن است. این ایوان در بین ۳ ایوان دیگر مهم‌تر است و نزدیک به ۱۲ متر ارتفاع دارد. یعنی دومین ایوان بلند در بین آثار تاریخی شهر فردوس محسوب می‌شود. در دو طرف این ایوان رفیع نیز دو طاق نمای نسبتا بزرگ دیده می‌شود.

در حالت کلی مدرسه علمیه فردوس از تزئینات داخلی و خارجی کاملا متفاوت با هم برخوردار می‌باشد. قسمت‌های داخلی مدرسه و مسجد با گچ کاری و مقرنس کاری ظریف و جزئی تزئین شدند. در حالی که برای نمای خارجی مدرسه تاریخی تون از آجرکاری بهره برده شده است. از مقرنس کاری در مسجد و نمازخانه مدرسه علیا که در بخش غربی قرار دارند نیز استفاده شده است

نوشته و خبر نگار : مهدیه حسن پور دبیر سرویس فرهنگی و هنری و ا.حسن پور