شهردار بیرجند گفت: بدون نگاه انتفاعی و فقط به خاطر دلسوزی آماده هستیم در صورت واگذاری ارگ بهارستان بیرجند اعتباری برای مرمت آن پیش بینی کنیم تا برای استفاده مردم آماده شود.

محمدعلی جاوید روز شنبه در نشست علنی شورای اسلامی شهر بیرجند با اشاره به اهمیت ارگ بهارستان اظهار داشت: این ارگ سال ۷۹ ثبت ملی شده و از آن سال به بعد حداقل مسئولیت قانونی در قبال آن ایجاد شده اما باید پرسید تاکنون چه اقدام موثری در راستای ترمیم و مرمت این بنا انجام شده است؟
وی با بیان اینکه ارگ یک فضایی نیست که به راحتی به وجود آمده باشد افزود: تعریف زیادی در دل این ارگ نهفته بوده که نشات گرفته از تاریخ حکومت ها، اقوام و ملل است ولی به راحتی در حال تخریب بوده و از آن یک خرابه باقی مانده است.
شهردار بیرجند ضمن انتقاد از موضوع فروش ارگ بهارستان گفت: بند دره هم یکی از مراکز و ظرفیت های خوب شهر است که چندی پیش خواستیم ورود پیدا کنیم اما سند ۶ دانگ آن به نام خریدار خورده در صورتی که مردم می توانستند از این ظرفیت گردشگری استفاده کنند اما با وجود اینکه شهرداری آمادگی ایجاد زیرساخت گردشگری را در این مکان داشت، فروخته شده و الان مالک اجازه ورود به ملک را نمی دهد.
وی ادامه داد: فروش ارگ بهارستان نیز فقط برای نو شدن توجیه دارد وگرنه تل خاک به درد کسی نمی خورد لذا این موضوع از طرف بخش خصوصی منتفی است که بخواهد با خرید آن بازسازی انجام داده و منفعتی ببرد مگر قلعه بیرجند که نوسازی شده چه درآمدی دارد ؟
جاوید بیان کرد: اگر بنا است کسی برای مرمت ورود پیدا کند دستگاه هایی هستند که باید پاسخگوی مردم باشند اما این ارگان ها برای خرید ارگ محدودیت قانونی دارند و نمی توانند بنای تاریخی را بخرند لذا شهرداری هم در شرح وظایف خود این موضوع را ندارد و کسی هم نمی تواند ایراد بگیرد.
وی گفت: اگر این فضا حتی مجانی در اختیار شهرداری قرار گیرد باز هم در معرض مطالبه گری رسانه ها و مردم خواهد بود و باید چندین میلیارد تومان اعتبار برای مرمت آن اختصاص دهیم تا قابلیت استفاده داشته باشد.
شهردار بیرجند، عِرق به تاریخ بیرجند را از دلایل اعلام آمادگی خود برای مرمت ارگ بهارستان عنوان کرد و افزود: واقعا جای دلسوزی دارد که بنای تاریخی با این سبقه تاریخی دیوارهایش در حال فروپاشی است.
وی با تاکید بر اینکه ارگ بهارستان انتفاعی برای شهرداری ندارد ادامه داد: بنیاد مستضعفان می توانست از محل فروش سایر املاک در اختیار این بنای تاریخی را مرمت کند لذا باید اهمیت توجه به ارگ بهارستان به مدیران ارشد برسد تا بدانند که مرمت آن جزو مطالبات عمومی مردم است.
جاوید با اشاره به شبهات نوع مطالبه گری ارگ بهارستان با مشکل اراضی ۰۴ و خشک شدن درختان این مجموعه گفت: شورای شهر از طریق دستگاه قضا درخواست رسیدگی به موضوع پادگان ۰۴ کرد که با تفاهم مسئله ختم به خیر شد وگرنه از لحاظ حقوقی می توانست تبعات سنگینی برای دستگاه های مرتبط داشته باشد.
وی با بیان اینکه در کشور مدیریت واحد شهری وجود ندارد افزود: شهرداری از لحاظ قانونی مسئولیتی در قبال بناهای تاریخی و حفظ و مرمت آن ندارد و اگر پرونده ای هم در آینده برای ارگ بهارستان باز شود در بین دستگاه های حاضر تنها ارگانی که مسئولیت قانونی ندارد شهرداری است.
شهردار بیرجند ادامه داد: با این حال اداره اموال و املاک بنیاد مستضعفان، میراث فرهنگی و حتی شورای شهر باید در قابل بی توجهی به ارگ بهارستان پاسخگوی افکار عمومی باشند چون نمی توان از نظر ریالی میراث، تاریخ و فرهنگی که متعلق به مردم است را ارزش گذاری کرد.
وی با اشاره به بخل طبیعت و خشکسالی های چندین ساله در استان گفت: با توجه به اینکه بناهای بسیار ارزشمندی در این شهر وجود دارد باید در رقابت سنگین جهانی برای رونق گردشگری تنها به میراث و آثار تاریخی اکتفا کنیم.
جاوید یادآور شد: ارگ بهارستان، مقبره حسام الدوله و باغ و عمارت شوکت الملک به عنوان سه بنای ارزشمند بافت تاریخی بیرجند مغفول واقع شده اند و از لحاظ کالبدی ورودی بافت تاریخی مهم هستند.
وی با بیان اینکه باغ و عمار شوکت الملک در اختیار شهرداری قرار داشته است افزود: امسال ۵۰۰ میلیون تومان اعتبار برای مرمت آن اختصاص یافته و تبدیل به یکی از زیباترین بناهای منطقه تبدیل شده گرچه می توانیم با کاربری انتفاعی از آن درآمد داشته باشیم اما در راستای فرهنگ و تاریخ شهر ایجاد موزه مردم شناسی و شهرشناسی در آن پیشنهاد شده است.
شهردار بیرجند با اشاره به وضع مطلوب بنای حسام الدوله از لحاظ حفاظت و مراقبت گفت: می توانیم با تعریف کاربری فرهنگی و تاریخی بین این بنای تاریخی و باغ و عمارت شوکتیه یک هم افزایی ایجاد کنیم تا گردشگران و شهروندان بتوانند بخشی از تاریخ را از این منظر ببینند و درآمد زایی برای دستگاه متولی داشته باشد.

**باغ حسام الدوله بیرجند وقفی است
مدیرکل اوقاف و امور خیریه خراسان‌ جنوبی هم گفت: بنای تاریخی باغ و عمارت موسوم به حسام الدوله در شهر بیرجند، براساس سندی که اخیر پیدا شده، وقفی است.
حجت‌ الاسلام پرویز بخشی پور اظهار داشت: در گذشته از طریق رای ماده ۴۹ باغ و عمارت حسام الدوله به بنیاد شهید واگذار شده است.
وی ادامه داد: در این ارتباط موقوفه ای در پرویزآباد زیرکوه شامل قنات با ۲ هزار هکتار زمین وقف بر این محل است که به دنبال احیای قنات هستیم تا درآمد حاصل از موقوفه را صرف ایجاد کتابخانه عمومی در عمارت حسام الدوله کنیم.
وی با بیان اینکه در گذشته به خاطر غفلت اوقاف، سند ۶ دانگ به نام بنیاد شهید صادر شده است گفت: دنبال ابطال سند فعلی بنای حسام الدوله و اخذ سند وقف آن از طریق مراجع قانونی هستیم.
مدیرکل اوقاف و امور خیریه خراسان جنوبی گفت: آثار تاریخی به عنوان شناسنامه فرهنگ و تمدن شهر از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بوده و حفظ آن دغدغه همه متولیان است.
وی بیان کرد: تفاوت بناهای تاریخی وقفی با سایر بناها این است که از منظر شرعی و قانونی جز در شرایط خاص و استثنایی نمی توانیم خارج از نیت واقف آن را هزینه کنیم.
حجت الاسلام بخشی‌ پور با اشاره به گلایه یک عضو شورای شهر از بی توجهی به باغ و عمارت شوکت ‌آباد و خشک شدن درختان آن افزود: وضع الان این باغ با ورود سرمایه گذار جدید عوض شده و در حال تغییر است.
وی یادآور شد: علت خشک شدن درختان مجموعه باغ شوکت آباد تا حدی تغییر آب و هوا و خشکسالی های اخیر بوده است.
مدیرکل اوقاف و امور خیریه خراسان‌ جنوبی تاکید کرد: به زودی باغ و عمارت شوکت آباد با همکاری میراث فرهنگی به هتل تبدیل خواهد شد تا اثری ماندگار بماند.
وی گفت: برای اماکن وقفی چون حسینیه دختر آخوند، حسینیه حاج آمنه و ساختمان باغ بهلگرد بیرجند تفاهم نامه با میراث فرهنگی منعقد شده تا پس از زیباسازی و بازسازی آماده حضور گردشگران باشد.
بخشی پور با اعلام آمادگی برای همکاری با شهرداری بیرجند افزود: ۲ تیم مشترک تشکیل می شود و تمامی نقاط هدف برای سرمایه گذاری شناسایی و بررسی خواهد شد.