مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی با بیان اینکه ۹۸ درصد گیاه آنغوزه که در استان پرورش می‌یابد، به‌ صورت خام به دیگر کشورها از جمله هندوستان صادر می‌شود، گفت: برای فرآوری آنغوزه نه تنها در استان؛ بلکه در کشور نیز هیچ برنامه‌ریزی وجود ندارد.

آنغوزه علفی چند ساله با ریشه ضخیم که به خانواده چتریان تعلق دارد و در متون فارسی به انجدان، انجدان طیب و در گویش خراسان جنوبی به “کما” مشهور است. در سال‌های اولیه رشد برگ‌ها ظاهر شده و ساقه مشخص ندارد، گفت: شیره گیاه پس از استخراج به آنغوزه مشهور است.

در تجزیه این گیاه، مواد مختلفی از جمله فلوریک اسید، اسانس روغن فرار، پینن، آزولن، موسیلاژ، آزارزینوتانول و باسورین گزارش شده است. از آنغوزه برای درمان هیستری استفاده می‌شود. این گیاه مقوی معده بوده و برای رفع‌ کرم‌های انگلی، سرفه، آسم و ناراحتی عصبی مفید است.

 این گیاه همچنین برای فلج، سستی اعضا و صرع در کودکان نیز بسیار مفید است. همچنین این گیاه در درمان سیاه سرفه، لارنژیت و هیستری نیز بکار برده می‌شود. گیاه آنغوزه با این مقدار موارد مصرف، اما هنوز در خراسان جنوبی ناشناخته بوده و راهکاری برای فرآوری آن اندیشیده نشده است؛ راهکاری که اگر به آن فکر می‌شد اکنون خراسان جنوبی را برند برتر این گیاه در حوزه صادرات کرده بود.

علیرضا نصرآبادی، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه خراسان جنوبی با دارا بودن ۲۶ هزار و ۵۰۰ هکتار مرتع گیاهان دارویی بیشترین سطح زیرکشت کشور را دارد، اظهار کرد:  پرورش و تولید گیاهان دارویی تجارتی سودآور و صنعتی است که اگر توسعه یابد و متناسب با اقلیم استان باشد نفع اقتصادی آن به مردم می‌رسد.

وی با بیان اینکه آنغوزه شیرین طبس، بهترین آنغوزه‌ای است که در سطح دنیا مطرح است و کیفیتی که این آنغوزه شیرین دارد در هیچ نقطه‌ای از دنیا دیده نمی‌شود، تصریح کرد: بیشتر گونه‌های گیاهان دارویی استان درآمد زاست و قابلیت توسعه کشت را دارد؛ گیاهانی که عمرکوتاهی دارند و برای استفاده از این ثروت باید اعتبار ویژه اختصاص داد.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان‌جنوبی با بیان اینکه برداشت و بهره‌برداری محصولات فرعی جنگل‌ها و مراتع، گیاهان دارویی و صنعتی از جمله انواع گیاهان دارویی مانند آنغوزه شیرین و آویشن در استان ممنوع است، بیان کرد: رویشگاه اصلی آنغوزه متعلق به شرق کشور است در استان‌های کرمان، اصفهان و یزد نیز رویشگاه‌هایی از این محصول وجود دارد.

آنغوزه؛ ثروت خاص خراسان جنوبی اما بی بهره از فرآوری

نصرآبادی با اشاره به اینکه با هرگونه برداشت غیرمجاز و بدون قرارداد بهره‌برداری، برخورد قانونی صورت می‌گیرد، اظهار کرد: برداشت آنغوزه برای بهره‌برداران حدود ۷۰ میلیارد تومان درآمدزایی دارد، اما برای فرآوری آنغوزه نه تنها در استان بلکه در کشور نیز هیچ برنامه‌ریزی وجود ندارد.

وی با بیان اینکه هشت میلیون هکتار از مراتع و مراتع کوهستانی شهرستان‌های طبس، بشرویه، فردوس، قاینات و نهبندان مستعد کشت و توسعه گیاهان دارویی هستند، افزود: ریواس، سماق، آنغوزه شیرین، آویشن و بادامشک از گیاهان مزیت‌دار و خاص استان هستند.

نصرآبادی با بیان اینکه برای دو گونه آنغوزه شیرین و آویشن طرح اقتصادی تعریف شده است، تصریح کرد: در راستای احیا و توسعه رویشگاه‌های گیاهان دارویی با مشارکت بهره‌برداران و مجریان طرح‌های مختلفی را در دست اجرا داریم.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی با بیان اینکه منابع طبیعی وظیفه تولید و تامین گیاهان دارویی در عرصه‌های طبیعی را برعهده دارد، اما فرآوری، بازاریابی و فروش برعهده دیگر سازمان‌ها است، یادآور شد: از ابتدای امسال، ۲۸ کیلوگرم شیره و کشته آنغوزه کشف شده است.

نویسنده ،خبرنگار و سردبیر: ا .حسن پور