مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان جنوبی گفت: در مراسمی ویژه در بیرجند، بزرگ‌ترین فرش تصویری تاریخی ایران رونمایی می‌شود که علاوه بر معرفی فرهنگ غنی و هنر فرش‌بافی خراسان جنوبی، با هشت اثر ارزشمند همراه است و پلی میان گذشته تاریخی و توسعه گردشگری استان خواهد بود.

سید احمد برآبادی  در نشست خبری از سفر قائم مقام وزیر و معاون وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به استان خبر داد و افزود: در این سفر هشت شیء ارزشمند و هنرمندانه مرتبط با استان که تاکنون در موزه ملی ایران و مجموعه جهانی کاخ گلستان نگهداری می‌شد، پس از انجام مراحل اداری و با هماهنگی‌های لازم به این استان منتقل شده است.

وی ادامه داد: تاکنون امکان نمایش این اشیا به علاوه فرش نفیس خراسان جنوبی در استان فراهم نبود لذا پس از مکاتبات متعدد و کسب موافقت وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و مدیران مجموعه کاخ گلستان، مراحل انتقال این اشیا به خراسان جنوبی در اواخر خرداد ماه به پایان رسید.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان جنوبی تصریح کرد: با توجه به شرایط خاص این اشیا و لزوم نگهداری مناسب، انتقال آنها با تمهیدات ویژه انجام شد و پس از بازگشایی موزه‌های استان، برنامه‌ریزی برای نمایش این اشیا صورت گرفت.

وی ادامه داد: وقوع جنگ تحمیلی ۱۲ روزه سبب شد موزه‌ها به طور موقت تعطیل شوند و اشیا در مخازن نگهداری شود اما اکنون با فراهم شدن شرایط، این اشیا به زودی رونمایی خواهد شد.

برآبادی یادآور شد: این اشیا با دقت و حساسیت فراوان از موزه ملی انتخاب و پس از طی مراحل قانونی به استان منتقل شدند و قرار است به عنوان بخشی از میراث فرهنگی خراسان جنوبی به مدت محدود در معرض دید علاقه‌مندان قرار گیرند.

وی با اشاره به اهمیت هر یک از اشیاء تاریخی منتقل شده گفت: یکی از اشیاء یک شی برنزی مربوط به سده چهارم هجری است که آثار قلم‌زنی و چکش‌کاری آن به وضوح دیده می‌شود و نقش‌های هندسی زیبایی بر سطح آن نقش بسته است.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان جنوبی افزود: کوزه‌های سفالی انتقال یافته نیز مربوط به سده سوم و چهارم هجری بوده و از نوع سفال نخودی رنگ با خمیر خاکستری هستند که دارای بدنه‌ای مستحکم و پایدار بوده و از ویژگی‌های برجسته آن‌ها وجود کتیبه‌هایی است که نشان می‌دهد این ظروف کاربرد آیینی داشته‌اند و شامل آیات مهمی از قرآن همچون آیت الکرسی و بخشی از سوره‌های فقره، روم و سجده هستند.

وی همچنین درباره ملاقه فلزی متعلق به دوره سلجوقی گفت: این ملاقه از جنس مس ساخته شده و داخل آن با خطوط موازی تزئین شده است.

برآبادی با اشاره به فرش نفیس منتقل شده به استان تصریح کرد: فرش انتقال یافته یکی از نمونه‌های نادر با نقش تصویری است. در حالی که بیشتر فرش‌های منطقه دارای نقوش هندسی و متداولی مانند لچک ترنج و خشتی هستند، نقش تصویری در فرش‌ها بسیار کم دیده می‌شود و معمولا به سفارش افراد خاص یا دولتی بافته می‌شود.

وی ادامه داد: این فرش مربوط به اواخر دوره قاجار و منطقه قهستان در استان است، بررسی‌ها نشان می‌دهد که حاشیه‌های آن برگرفته از هنر فرشبافی منطقه درخش است و گره‌های آن تفاوت‌هایی با سایر بافت‌ها دارد که نشان از اصالت و منحصر به فرد بودن آن دارد.

 

بزرگ‌ترین فرش تصویری تاریخی ایران در بیرجند رونمایی می‌شود

 

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان جنوبی بیان کرد: مطالعات تاریخی و نمونه‌های مشابه این فرش که در کشورهای دیگر نیز وجود دارد، این فرضیه را تقویت می‌کند که فرش متعلق به منطقه درخش در خراسان جنوبی است. همچنین نظر کارشناسان برجسته فرش، از جمله آقای ژوله، که یکی از متخصصین شناخته شده در این حوزه است، بر این موضوع تاکید دارد.

بزرگ‌ترین فرش تصویری ایران و جهان به ابعاد ۲۷ متر متعلق به خراسان جنوبی

وی تصریح کرد: این فرش با ابعادی در حدود ۲۷ متر، بزرگ‌ترین فرش تصویری تاریخی ایران و جهان محسوب می‌شود، بر روی این فرش، تصویری از یک عمارت باشکوه به نمایش درآمده که هنوز محل دقیق آن مشخص نیست و برخی احتمال داده‌اند این بنا می‌تواند مربوط به اروپا یا هندوستان باشد.

برآبادی یادآور شد: این فرش نشان‌دهنده ثبت یک رویداد مهم تاریخی است که به سفارش خاصی بافته شده و در نوع خود یک اثر فاخر و بی‌نظیر به شمار می‌رود.

تصویر فرش تاریخی؛ روایت رویدادی مهم و پیوند فرهنگ بومی با سفارش احتمالی خارجی

وی گفت: در تصویر فرش، صحنه‌ای از یک عمارت بزرگ دیده می‌شود که در زیر آن سربازانی مستقر شده‌اند. این سربازان در دو ردیف ۱۲ ‌نفری و با لباس‌های متفاوت به تصویر کشیده شده‌اند و همچنین نقوش انسانی، ایوانی، گیاهی، دو کشتی و ماهی و آب دریا نیز به چشم می‌خورد.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان جنوبی اظهار کرد: همچنین به نظر می‌رسد این فرش با همکاری و مشورت با افراد بومی محل بافته شده، به گونه‌ای که نقوش زنانی محجبه و دیگر عناصر بومی در آن دیده می‌شود که گویای بومی‌سازی سفارش خارجی است.

وی ادامه داد: فرش حامل پیام‌های فرهنگی و تاریخی بسیاری بوده که نشان‌دهنده ثبت رویدادی مهم است، سربازان و دیگر نقوش نشان می‌دهد که این اثر، نه تنها یک فرش ساده، بلکه یک سند تاریخی و هنری به شمار می‌رود.

برآبادی تصریح کرد: هدف اصلی انتقال این فرش و اشیاء، معرفی پیشینه فرهنگی و هنری استان و ایران است.

وی ادامه داد: برخی گمان می‌کنند که نام و نشان ما در حوزه فرش کمتر است، در حالی که تاریخ و فرهنگ ما غنی و اصیل است. باید این هویت را برای ایران و استان خودمان معرفی کنیم و نشان دهیم که خراسان جنوبی یکی از قطب‌های مهم فرش‌بافی کشور بوده است.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان جنوبی افزود: امروزه پژوهشگران بسیاری در داخل و خارج کشور، علاقه‌مند به مطالعه این فرش و اشیاء تاریخی هستند.

وی عنوان کرد: پس از رونمایی رسمی، تصاویر و اطلاعات کامل فرش در دسترس پژوهشگران و عموم مردم قرار خواهد گرفت تا امکان تحقیق و بررسی‌های بیشتر فراهم شود.

برآبادی تأکید کرد: این اقدام فرصتی بی‌نظیر برای شناخت بهتر تاریخ، فرهنگ و هنر منطقه ماست و امیدواریم که بتوانیم زوایای پنهان این آثار فاخر را به همگان معرفی کنیم.

وی معرفی فرهنگ ایران، خراسان جنوبی و توسعه گردشگری در استان را از دیگر اهداف برشمرد و افزود: شناسایی و معرفی تأثیر این اشیاء بر معرفی فرهنگ و هنر ایران از دیگر اهداف است.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان جنوبی افزود: به همین منظور، همکاران ما پوستر این آثار را به ۶ زبان زنده دنیا، از جمله انگلیسی، عربی، فرانسوی، چینی و روسی ترجمه کرده‌اند تا علاوه بر ایرانیان مقیم خارج، جهانیان نیز با پیشینه غنی و هنرمندانه ایران آشنا شوند.

وی با بیان اینکه بخش مهم دیگری از اهداف ما معرفی استان خراسان جنوبی است گفت: با به نمایش گذاشتن این اشیاء به همراه فرش نفیس، نام استان و به ‌ویژه شهرستان بیرجند در مجموعه جهانی باغ عمارت اکبریه در معرض دید عموم قرار می‌گیرد. همچنین شهرستان درمیان و منطقه قهستان و درخش که از مراکز مهم تولید فرش هستند نیز شناسانده خواهند شد.

برآبادی تاکید کرد: برنامه‌ریزی شده تا این آثار در شهریور ماه و فصل پیک گردشگری پاییز در استان به نمایش گذاشته شوند تا گردشگرانی که از استان عبور می‌کنند، ترغیب شده و از موزه و آثار دیدن کنند. این امر هم به معرفی شهر کمک خواهد کرد و هم رونق اقتصادی و فرهنگی منطقه را افزایش می‌دهد.

وی درباره اطلاع‌رسانی به مخاطبان خارجی گفت: پوستر این آثار به زبان‌های مختلف ترجمه شده و تصاویر فرش نیز پس از رونمایی، در فضای مجازی و رسانه‌های مرتبط منتشر می‌شود تا علاقه‌مندان داخلی و خارجی بتوانند به راحتی به اطلاعات دسترسی پیدا کنند.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان جنوبی عنوان کرد: برای نمایش موقت این اشیاء مجوز سه ماهه دریافت کرده‌ بودیم که با توجه به تعطیلی‌ها و شرایط خاص کشور، نتوانستیم به طور کامل از این فرصت استفاده کنیم.

وی افزود: در بازدید قائم مقام وزیر و معاون میراث فرهنگی، درخواست تمدید این نمایش را خواهیم داشت تا حداقل برای دوره‌ای دیگر امکان نگهداری و نمایش این آثار در استان فراهم شود.

 

بزرگ‌ترین فرش تصویری تاریخی ایران در بیرجند رونمایی می‌شود

 

برآبادی بیان کرد: با توجه به محدودیت‌های انتقال و نگهداری اشیاء خارج از محدوده استان، تلاش می‌کنیم تا مدت نمایش را افزایش دهیم. اگرچه بازدیدکنندگان ما ممکن است تعداد بازدیدکنندگان موزه ملی یا مجموعه کاخ گلستان را نداشته باشند، اما این آثار فرصتی ارزشمند برای معرفی فرهنگ و هنر منطقه ما به شمار می‌آیند.

وی با اشاره به آثار دیگری که در موزه ملی نگهداری می‌شوند گفت: آثار دیگری همچون مجموعه قلمدان‌های دوران اسلامی و همچنین مجموعه مینیاتوری برگرفته از اشعار ابن حسام خوسفی نیز در کاخ گلستان نگهداری می‌شود که از درخواست‌های ما برای انتقال موقت به استان است.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان جنوبی با بیان اینکه فرش زیرمجموعه وزارت صمت باقی مانده است یادآور شد: در جلسه رونمایی علاوه بر نمایندگان میراث فرهنگی، مسئولان وزارت صمت، شرکت ملی فرش استان، بافندگان، صاحب‌نظران و محققین فرش نیز حضور خواهند داشت تا درباره اهمیت و جایگاه فرش به گفت‌وگو بپردازیم.

بازگشایی نمایشگاه دست‌های همدل؛ آثاری از هنرمندان اهل سنت و شیعه

وی از رونمایی نمایشگاه صنایع دستی به مناسبت هفته وحدت در استان خبر داد و افزود: این نمایشگاه با عنوان «دست‌های همدل» که به مناسبت هزار و پانصدمین سال میلاد پیامبر گرامی اسلام برنامه‌ریزی شده، فردا افتتاح خواهد شد.

برآبادی با بیان اینکه در این نمایشگاه آثاری از هنرمندان اهل سنت و شیعه استان به نمایش درمی‌آید ادامه داد: حدود هشت هنرمند در این نمایشگاه شرکت دارند و نزدیک به ۶۰ اثر هنری در رشته‌های معرق چوب، خوشنویسی (از جمله آثار استاد اسماعیلی)، تذهیب، معرق مس، نگارگری، احجام چوبی و منبت و احتمالا گوهرسنگ به نمایش گذاشته می‌شود.

وی یادآور شد: این نمایشگاه در نگارخانه سرو باغ و عمارت اکبریه برای مدت تقریبی یک هفته برگزار خواهد شد که احتمال تمدید آن نیز وجود دارد، این اولین بار است که چنین نمایشگاهی با حضور هنرمندان اهل سنت و شیعه استان به مناسبت وحدت برگزار می‌شود که نمونه‌ای بارز از همدلی و اتحاد در استان ماست.