قابل توجه مدیران فرهنگی ، غیر فرهنگی و دست اندر کاران خراسان جنوبی
پرآوازه گمنام/ وقتی اجنبی‌ها شاعر ایرانی را بیشتر تحویل می‌گیرند
یکی از مفاخر خراسان جنوبی با بیان اینکه حکیم نزاری در کشورهای دیگر بسیار شناخته شده تر از ایران است، گفت: حکیم نزاری مقبره کوچکی در شهر بیرجند دارد که در خور شان این شاعر بزگ نیست و لازم است مسئولان فرهنگی مربوطه در این زمینه چاره‌ای بیندیشند.
به گزارش ایسنا منطقه خراسان جنوبی، حکیم سعدالدین بن شمس‌الدین نزاری بیرجندی قهستانی ۶۴۵ – ۷۲۱ یا ۷۲۰ قمری) معروف به حکیم نزاری از سرایندگان بزرگ نیمه دوم سده هفتم و آغاز قرن هشتم، در روستای فوداج از توابع بیرجند متولد شد.
وی را نخستین نویسنده دوره بعد از الموت دانسته‌اند که پس از یک دهه بعد متولد شد و زبان شعر و تعبیرات و اصطلاحات صوفیان را برای پنهان کردن عقاید اسلامی برگزید.
وی پس از پایان تحصیلات مقدماتی خود در بیرجند و قاین ، به مطالعه ادبیات، فلسفه و علوم متداول زمان خود در قهستان پرداخت. او از همان جوانی به کار دولتی مشغول گشت و پس از آن در سال ۶۷۸ قمری به نقاط مختلفی سفر کرد و تجربیات خود را در کتابی به نام سفرنامه جمع‌آوری کرد.
بعد دو سال بعد به قهستان بازگشت و به خدمت به امرای کرتیان درآمد اما معاندان وی، ملوک کرت را بر وی برانگیختند تا جایی که معزول و اموالش مصادره گشت. نزاری سال‌های پایان عمر خود را به انزوا گذراند و به شغل کشاورزی پرداخت.
دوران کودکی و نوجوان را تحت تربیت پدر خود گذراند و نگرش پدر در شکل‌گیری و تأثیرپذیری جهان‌بینی شاعر نقش مهمی داشته است. نزاری در جوانی به مطالعات کثیر و وسیع پرداخت و تنها به دروس تعلیمی مکتب و مدرسه قانع نشد.
نزاری از جوانی به ادبیات و فلسفه علاقه‌مند بود. بر همین اساس است که در آثار و اشعار او به ادبیات و نام‌های شاعرانی چون؛ فردوسی طوسی، نظامی گنجوی، خیام نیشابوری، سوزنی سمرقندی، سنایی غزنوی، عطار‌نیشابوری، و … برمی‌خوریم.
حال پس از سال‌ها درگذشت این نامدار خراسان جنوبی، دکتر محمود رفیعی که خود یکی از مفاخر استنان است، به زندگی و معرفی این مرد بزرگ خطه خراسان پرداخته است.
رفیعی علاوه بر فعالیت در رشته تخصصی خود به دلیل علاقه به ادبیات، فرهنگ و تاریخ محلی، به خدمات فرهنگی نیز روی آورد و برای معرفی هرچه بیشتر مفاخر خراسان جنوبی تلاش بسیار کرده است. او با انتشار آثار علمی و ادبی در زمره خادمان علم و فرهنگ قرار گرفته است.
کتاب هایی که از او از علما و فرهیختگان این منطقه و یا برای عدم فراموشی گویش بیرجند که در واقع تجلی گر فرهنگ این منطقه است منتشر شده نشان از توجه خاص او به این منطقه و پاسداشت ارزش‌های آن دارد.
دیوان حکیم نزاری قهستانی در دو جلد، دستورنامه، سفرنامه، ازهر و مزهر، ادب نامه، نامه‌های منظوم و رباعیات و منظومه شب و روز از آثاری است که به استثنای منظومه شب و روز تمامی آن‌‌ها به اهتمام و تصحیح دکتر محمدد رفیعی منتشر شده است . از نزاری اثر منثور به دست نیامده است.
نامه‌های منظوم و رباعیات حکیم نزاری قهستانی از جمله کتاب‌های او است که برای انتشار و از بین نرفتن آثار و افکار حکیم نزاری منتشر شده است که برای جمع آوری اسناد آن بسیار زحمت کشیده است.
رفیعی برای نوشتن این کتب نسخه‌های خطی کلیات نزاری را که در کتابخانه دولتی سن پترزبورگ نگه داری می‌شد و همچنین کلیات نزاری که در مخزن نسخه‌های خطی انستیتوی زبان و ادبیات فرهنگستان علوم تاجیکستان محفوظ بود، به مشقت و سختی به دست آورده و توانسته برای معرفی حکیم نزاری که گویی در دیار خود بسیار مظلوم و ناشناخته است گام مهمی بردارد.
وی در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه حکیم نزاری در کشورهای دیگر بسیار شناخته شده تر از ایران است، افزود: برای اینکه مردم بیشتر با این فرد که یکی از مفاخر خراسان جنوبی است، آشنا شوند وظیفه خود دانستم در این زمینه تلاش کنم تا مجموعه‌ای آثار او در ایران نیز وجود داشته باشد .
رفیعی اظهار کرد: حکیم نزاری مقبره کوچکی در شهر بیرجند دارد که در خور شان این شاعر بزگ نیست و لازم است مسئولان فرهنگی مربوطه در این زمینه چاره‌ای بیندیشند.
وی ادامه داد: چندین سال پیش پیشنهادی مبنی بر ایجاد فرهنگستان در خراسان جنوبی دادم که متاسفانه محقق نشد.
وی تصریح کرد: اگر فرهنگستانی حتی با بودجه خصوصی در این استان ایجاد شود، این فعالیت‌ها برای معرفی مفاخر این منطقه ادامه خواهد داشت و با مرگ افراد هیچ گاه متوقف نخواهد شد.
رفیعی خاطرنشان کرد: مردم و مسئولان باید همتی کنند تا جایگاهی به نام نزاری بسازند چراکه این امر علاوه بر معرفی این نام آور استان، برای جذب توریست و گردشگری نیز بسیار اهمیت دارد.
در حالی که شهرهای شاعرخیز کشور از جمله شیراز را به حافظ و سعدی می‌شناسند، اما شاعر نام آوازه خراسان جنوبی که بر روی اشعار حافظ تاثیرگذار بوده، هنوز در غربت به سر می‌برد، راز این غربت چیست؟
تهیه از زهرا حمیدی
